b) Ximiya texnologiya processleri
Hár qanday ximiyalıq kárxananı, hár qanday texnologiyalıq sistemanı belgili bir muǵdardaǵı tipik texnologiyalıq zvenolar arqalı ańlatıw múmkin. Ádetde olarda adsorbtsiya, rektifikatsiya, ximiyalıq reaktsiya hám basqa tipik ximiyalıq texnologiyalıq processler ketedi.
Belgili bir apparatda islenip atırǵan tipik process, az waqtında tipik basqarıw ob'ekti ham bolıp tabıladı. Ishki materiallıq hám energetikalıq baylanıslar xarakterine qaray, ximiya texnologiyasınıń hámme processlerin tómendegi klasslarǵa bolıw múmkin: gidrodinamik, ıssılıq, diffuzion, ximiyalıq hám mexanik. Bunnan tısqarı texnologiyalıq processler determenallasǵan hám staxostik processlerge bólinedi.
Determinallasǵan dep sonday processlerge aytıladıki, olarda tiykarǵı shamalar úzliksiz hám anıq nizamlıqlar boyınsha ózgeredi. Bunda, usı processni ańlatiwshı shıǵıw parametriniń ma`nisi, kiriw parametriniń ma`nisine tuwrıdan -tuwrı bog‟liq bolıp tabıladı.
Staxostik dep sonday processlerge aytıladıki, olarda tiykarǵı parametrler ózgeriwi tártipsiz hám diskret júz beredi.
v) Ximiya texnologiya sistemalarını (XTS) analiz etiw, sintez etiw hám
optimallastırıw.
Apparatlaroro texnologiyalıq aǵıslar strukturası hám texnologiyalıq aǵıslar sisteması kiriw parametrleri berilgen bolsa, XTS larni analiz etiwde, sol sistema texnologiyalıq aǵıslarınıń shıǵıw hám aralıq parametrleri hám XTS apparatlarınıń konstruktiv hám texnologiyalıq parametrlarining berilgen bahaları ushın effektivlik kriteriysi anıqlanadı. Yaǵniy, XTSlarini analiz etiwde, texnologiyalıq aǵıslar strukturası hám kiriw parametrleri berilgen bolsa, ol jaǵdayda shıǵıw hám aralıq parametrleri anıqlanadı hám XTS dıń effektivlik kriteriysi anıqlanadı.
KTSlarini optimallastırıwda apparatlararo aǵıslar strukturası belgili bolǵanda, texnologiyalıq sistemanıń effektivlik kriteriysi kórsetkishiniń optimal bahaları anıqlanadı. XTSning sintez etiwde, sheki onimden kerekli ónim alıw usılı belgili bolsa, optimal texnologiyalıq sxema islep shıǵıladı. Ádetde, XTSlarini analiz etiw, optimallastırıw hám sintez etiw máselelerin óndiris sharayatında yamasa tájiriybe úskenelerinde tarqatıp alıw júdá -quramalı másele bolıp, hámme waqıt da tarqatıp alıw múmkin emas bolıp tabıladı. Bul máselelerdi echilishi ximiyalıq kibernetika usılların qóllaw menen talay ańsatlasadı. Bunda, XTS dıń ayrıqshajarayonlarning matematikalıq ańlatpaları tuzilib, olar tiykarında pútkil tiz im matematikalıq ańlatpası dúziledi. Bul matematikalıq apparat járdeminde esaplaw eksperimenti ótkerilip, XTSning optimallastırıw, analiz etiw hám sintez etiw máselelerin tarqatıp alıw múmkin.
Dostları ilə paylaş: |