11-mavzu: Zamonaviy dasturlash texnologiyalari. Obyektga yo’naltilrilgan dasturlash tillari Reja

Autentifikatsiya (Authentication) 
Autentifikatsiya bu sizning foydalanuvchi identifikatoringizni tekshirish 
uchun foydalanuvchi nomi / foydalanuvchi identifikatori va parol kabi 
ma'lumotlarini tekshirish bilan bog'liq jarayonni o'z ichiga oladi. Shundan so'ng 
tizim sizning ma'lumotingizdan foydalanayotganligingiz yoki yo'qligingizni 
tekshiradi. Global yoki lokal tarmoqlarda bo'lsin, tizim login parollar orqali 
foydalanuvchi 
identifikatorini tasdiqlaydi. 
Odatda 
autentifikatsiya 
qilish 
foydalanuvchi nomi va parol orqali amalga oshiriladi, garchi autentifikatsiya 
qilishning boshqa usullari bo'lsa ham. Oddiyroq aytadigan bo'lsak, Siz login va 
parolingiz orqali tizimga kirishga urunishingiz bu 
a
utentifikatsiya deyiladi. 
Autentifikatsiya qilish omillari tizim har kimga biron bir narsaga kirish 
huquqini berishdan oldin shaxsini tasdiqlash uchun foydalanadigan ko'plab turli 
elementlarni aniqlaydi. Shaxsning identifikatori shaxs nimani bilishi mumkinligini 
aniqlaishi mumkin va xavfsizlik to'g'risida gap ketganda, tizimda kimgadir ruxsat 
berish uchun kamida ikkita yoki uchta autentifikatsiya qilish omillarini tekshirish 
kerak. Xavfsizlik darajasiga qarab, autentifikatsiya qilish omillari quyidagilarda bir 
biridan farq qilishi mumkin. 

Single- Factor Authentication (
Bir faktorli autentifikatsiya)
: 
Bu 
autentifikatsiya jarayonining eng oddiy shakli bo'lib, foydalanuvchiga veb-sayt 
yoki tarmoqda muayyan tizimga kirish huquqini berish uchun parolni talab qiladi. 

---

Shaxs identifikatorini tekshirish uchun faqat bitta ma'lumotlardan foydalanib 
tizimga kirishni amalga oshirishi mumkin. Masalan, foydalanuvchi nomiga tegishli 
parolnigina talab qilish orqali faqat bitta faktorli autentifikatsiya yordamida login 
ma'lumotlarini tekshirishi mumkin. 
