121-guruh talabasi Rajabova Dilsoraning O`zbek tilini sohada qo`llanishi fanidan tayyorlagan taqdimoti



Yüklə 0,56 Mb.
səhifə2/9
tarix05.03.2023
ölçüsü0,56 Mb.
#86719
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Rajabova Dilsora (2)

2. Nutqning ilmiy uslubi

  • 2. Nutqning ilmiy uslubi
  • 1 Ilmiy uslubning turlari.

    Nutqning ilmiy uslubi turli xil (asosiy): ilmiy, ilmiy va texnikaviy (ishlab chiqarish-texnik), ilmiy-ma'rifiy, ilmiy-texnikaviy, ilmiy-ommabop, ilmiy-ommabop bilimlarga ega.

    Yozma va og'zaki muloqot tarzida amalga oshirilgan ilmiy matnlar alohida-alohida bitilgan asarlar shaklida tuziladi, uning tarkibi janr qonunlariga bo'ysunadi. Ilmiy prose quyidagi janrlarni ajratish mumkin: monografiya, jurnalmaqola, ko'rib chiqing, darslik (Qo'llanma), ma'ruza, hisobot, axborot xabari (haqida konferentsiya, simpozium, kongress), og'zaki taqdimot (konferentsiyada, simpoziumda va boshqalarda) tezis, ilmiyhisob qaydnomasi. Ushbu janrlar bilan bog'liq boshlang'ich, ya'ni muallif birinchi marta yaratilgan. To ikkinchi darajali matnlar, ya'ni mavjud matnlar asosida tuzilgan matnlar quyidagilardir: insho, mavhum, mavhum, tezislar, mavhum. Ikkilamchi matnlarni tayyorlashda matnning hajmini kamaytirish uchun ma'lumotlar yiqildi.

    O'quv va ilmiy nutqlar quyidagi janrlarda amalga oshiriladi: muloqot; javob (og'zaki javob, javobni tahlil qilish, javobni umumlashtirish, javob guruhlash); fikrlash; til misoli; tushuntirish (izoh-tushuntirish, tushuntirish-izohlash). Ta'lim va ilmiy subkulturaning turlari quyidagilar: ma'ruza, Seminarhisobot, kurs ishi, mavhum xabar.

    Ilmiy uslub umuman o'ziga xos uslub haqida gapirish imkonini beradi, ma'lum bir fan (tabiiy, aniq, gumanitar) va janrlar jadvallarni o'rtasidagi farqlar tabiatning qat'i nazar namoyon umumiy xususiyatlari sonini, (monografiyalar, ilmiy maqolalar, qog'oz, kitoblarni, va hokazo. D) ega . Shu bilan birga, masalan, fizika, kimyo va matematika bo'yicha matnlar filologiya va tarix bo'yicha matnlardan sezilarli farq qiladi.

2 Ilmiy uslubning xususiyatlari

2 Ilmiy uslubning xususiyatlari

Ilmiy aloqa sohasi farqli o'laroq, fikrning aniq, mantiqiy va aniq ifodasidir. Ilm-fan sohasida asosiy fikrlash tarzi tushunchasi, fikrlash dinamikasi qat'iy mantiqiy ketma-ketlikda bir-birini ta'qib qilgan hukm va nashrlarda ifodalangan. Fikrlar qat'iyan isbotlanadi, fikrlashning mantiqiyligini ta'kidlaydi, yaqin o'zaro munosabatlarda tahlil va sintez. Natijada, ilmiy g'oyalar umumlashtirilgan va ajralmas xususiyatga ega. Ilmiy fikrning yakuniy kristallanish jarayoni tashqi ko'rinishdagi, ilmiy uslubdagi turli janrlarning og'zaki va yozma matnlarida, umumiy xususiyatlarga ega bo'lgan holda amalga oshiriladi. Umumiy ekzolinguistik xususiyatlarilmiy uslubi, uning uslublar xususiyatlari(kontseptuallik) va fikrlashning qat'iy mantiqiyligi bilan shartlangan:


Yüklə 0,56 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin