13-ma`ruza. Tarbiyachi shaxsida ijtimoiy munosabatlarni rivojlantirish metodlari. Reja: Metodlar haqida tushuncha Ijtimoiy pedagog tomonidan qo’llaniladigan asosiy metodlar Ijtimoiy pedagogikada ishontirish va mashq qilish metodlari
13-lekciya. Tárbiyashi shaxsında social munasábetlerdi rawajlandırıw metodları. REJE: 1. Metodlar haqqında túsinik 2. Social pedagog tárepinen qollanılatuǵın tiykarǵı metodlar 3. Social pedagogikada isendiriw hám shınıǵıw qılıw metodları
Eń dáslep bul túsiniklerdiń tariypini anıqlap alıw kerek. Ilimpazlardıń pikrine qaraǵanda social pedagogikalıq ámeliyat daǵı metodlar - bala sociallashuvi yamasa reabilitatsiyasiga járdem beretuǵın unamlı social tájiriybe toplanıwın támiyinleytuǵın social pedagogikalıq hám balanıń óz-ara boglik iskerligi bolǵanlıǵı ushın social pedagogika metodları haqqında sóylewge xali erte. Olar xozir qáliplesiw boskichidalar. SHuning ushın social pedagog óz ámeliy iskerliginde pedagogika, psixologiya hám social ishda qollanılap atırǵan metodlardan paydalanadı.
Óz kásipiniń qásiyetlerin úyrenip shıqqan social pedagog aldında bul bilimlerdi balalar sociallasıwında, olardı deviant minez-qulqin aldın alıwda olarǵa járdem beriw processinde ámeliy nátiyjeni ámelde qollaw mashqalası kóriledi. Bul mashqalanı sheshiw ushın social pedagogikalıq iskerlik metodları hám texnologiyaların biliw zárúr.
Metod sózi grekshede " methodos"- sózinen alınǵan bolıp " jol, usıl" degen mánislerdi ańlatadı. Metoddan tısqarı social pedagogikada “usıl” hám “qurallar” túsinikleri qollanıladı. Usıl metoddıń ańlatpası retinde tusınılıp, metodqa salıstırǵanda menshikli, boysınıwshan xarakterge iye. Tiykarınan xar bir metod ámeliyat tárepinen tóplanǵan, teoriya tárepinen ulıwmalastırılǵan usıllar kompleksi orkali ámelge asıriladı
Social pedagog metodlar arqalı balanıń sanasın, xulqina sezimlerine maqsetke muwapıq tásir ótkeziwi ham de onı qorshap turǵan social ortalıqǵa tásir ótkeziwi múmkin. Metodlar - balanıń sociallasıwı jáne onı qayta tiklewde sheriklik etiwshi, pozitiv social tájiriybe toplawında járdem beretuǵın social pedagog hám balanıń óz-ara xatti- háreket usılları bolıp tabıladı.
Social pedagogikalıq iskerlikte isendiriw hám shınıǵıw qılıw metodları da keń qollanıladı. Bul metodtı qóllawdıń ózgesheligi sonnan ibarat, social pedagog qaysıdir sebeplerge kóre ádep - etikanıń uliwma qabıl etken normaları qáliplespegen yamasa qáte qáliplesken bala menen jumıs aparıwǵa májbúr boladı
Birpara ilimpazlar social pedagogika metodların ulıwma pedagogika metodlarına uyqas etip klassifikaciyalasadı :
-isendiriw
-talap qılıw
-gúrriń
-sáwbet
Jazalaw hám maqtaw
Metodlar
1. social
2.psixologiyalıq
3.pedagogikalıq
Social diagnostika Metodları Intervyu
Monıtorıń
Social soraw
Ekspertiza
Ómirbayanshiik metod
Social profilaktika metodları Preventiv metod
Social emlew
Sotsiodrama
qollap-quwatlaw
1. social metodlar Social qadaǵalaw metodları Social qadaǵalaw
Social hámsiylik
Social medicinalıq gamxo'rlik
Social xizmet kórsetiw
Social reabilitatsiya metodları Miynet terapiyası
Gruppa terapiyası
Mártebe ózgeriwi
Krizis keliwi
Ijtimoiy iqtisodiy metodlar Imtiyoz metodlari
Kompensatsiya metodlari
Ijtimoiy patronaj
Tibbiy patronaj
Ijtimoiy iktisodiy choralar
Tashkiliy metodlarReglamentlashtirish
Normalashtirish
Tankid
Ijro nazorati
Psixologik maslaxat berish metodlari Empatik tinglash
SHarxlash
Identifikatsiya
Fasilitatsiya
Gipotezalarni ilgari surish
Psixologik metodlar Psixotashxisli Intellekt va kobiliyatlar testlari SHaxsiy so`rovnomalar
Loixaviy testlar
Rasmli testlar
Sotsimetriya
Psixokorrektsion metodlar O`yin terapiyasi
Tajriba ijtimoiy psixologik trening
Xulk-atvor treningi
Psixoterapiya metodlari Suggestil
O`z-o`zini ishontirish
Ratsionallashuv
Psixotaxlil
Tranzakt taxlil
Gurux terapiyasi
Xulk-atvor terapiyasi
Oilaviy psixoterapiya
Tarbiya metodlari Namuna
Ishontirish
O`kitish
Jazolash
Maktash
Mashk
Istikbol
O`yin
Ishonch
Muvaffakiyat
O`z-o`zini tarbiyalash
Pedagogik metodlar Tashkiliy Pedagogik eksperiment
Pedagogik tashxis metodlari Pedagogik kuzatuv
Tabiiy eksperiment
Ta’lim metodlari Og`zaki (xikoya, suxbat, baxs, ma’ruza)
Ko`rgazmali (namoyish, darslik bilan ishlash)
Amaliy (mashqlar, laboratoriya ishlari, didaktik o`yinlar, ijodiy topshiriqlar, muammoli vaziyatlar)
Ishontirish metodi jamiyatda kabul qilingan meyorlarni bola xulki va faoliyoti motivlariga ko`chirishga yordam berib, e’tikodni shakllantiradi.
E’tiqod - bu bolaning ma’naviy bilimlarining xakikiyligi va adolatliliga kat’iy ishonch bo`lib, u shaxsning axlokiy faoliyatga va xarakatga ichki xoxishidir. E’tikod - bu muayyan xarakatning zarurligi va to`griligini tushuntirish va isbotlashdir. Ishontirish jarayonida ijtimoiy pedagog bolaning ongi, xis - tuygulari va irodasiga ta’sir o`tkazadi. Ishontirish metodi maqsadga erishishi uchun bolalarning psixologik xususiyatlarini, ularning xulqi va qiziqishlarini, shaxsiy tajribasini xisobga olishi zarur.