13-mavzu: oila tarbiyasnining pedagogik asoslari. Tarbiyaviy ishlarni loyihalashtirish. Tarbiyalanganlikni tashxis qilish metodikalari. Reja

Ilmiylik, zamonaviylik va yakuniy natijani kafolatlanganlik prinsipi tajribada 
sinalgan, yaxshi natija berishga mos bo'lgan ta'lim-tarbiyaning shakl, metod, vositalari faol 

metodlarini doimiy ravishda ilmiylikka yo'llashni talab etadi. O'qituvchi-tadqiqotchi uzluksiz 

izlanishi didaktik ma'lumotlarni oqilona qo'llash malakasiga ega bo'lishi mumkin. 
O'zbekiston Respublikasining “Ta'lim to'g'risida”gi qonunida ta'lim-tarbiyaning 

insonparvarlik va demokratik xarakterda bo'lish prinsipi mavjud. Bu prinsip pedagogik 

texnologiyalar tizimida ta'lim-tarbiyada o'quvchi manfaatining ustivorligini ta'minlash prinsipini 
joriy etishni taqozo qiladi. Shunga asosan o'quv tarbiya jarayonida ko'proq o'quvchining mustaqil 
o'qishi, mutoala qilishi, tahlili qilishiga e'tibor qaratilmog'i talab etiladi. O'quvchilar bilim, 
ko'nikma, malakalarini egallashlarida ularni ng qiziquvchanligini, tashabbuskorligini uyushtirish 
pedagogik texnologiyasin ing yo'nalishlaridandir. O'qituvchi – o'quvchi faoliyatini tashkil qilish, 
mustaqil o'qish, fikrlash, tahlil qilish, qo'llash ko'nikmalarini tarbiyalashi lozim. 
Yangi pedagogik texnologiya zamonaviy talab, ehtiyojlardan kelib chiqib, texnologik 

jarayon xususiyatlariga asoslanadi. Ma'lumki davr, taraqqiyot ishlab chiqarish o'zgarib, rivojlanib 

borish xususiyatiga ega. Mavjud texnologiyalar maxsulot turiga qarab ishlab chiqarish qurollarini, 
ishchi o'rinlarini o'zgartirishga majbur bo'ladi va u zudlik bilan o'zgartiriladi. Texnologiyaning bu 
sifat ko'rsatgichi egiluvchanlik deb ataladi. Ta'lim tarbiyada ham davrning o'zgarishi, 
taraqqiyotning yangi bosqichga o'tishi munosabati bilan ta'lim va tarbiyaning maqsadi va 
vazifalarining o'zgarishiga olib keladi. Bu o'zgarish o'z navbatida ta'limning mazmunini, shaklini, 
metodlarini, vositalarini o'zgarishiga olib chiqdi. Bu yangi pedagogik texnologiyaning 
egiluvchanlik prinsipining asosini tashkil qiladi. Shunday qilib yuqorida izohlangan pedagogik 
texnologiya prinsiplari ta'lim muassasalarida ta'lim tarbiya jarayonini ilmiy asosda qurishga, 
o'quvchilarning ma'lumotlarni mustaqil o'zlashtirish, tahlil qilish, shaxsiy mulkiga aylantirishga 
va shu asosda shaxsiy sifatlarni shakllantirishga yordam beradi. Demak ta'lim-tarbiya jarayonining 
tarkibiy qismlari (maqsad, mazmun, shakl, metod vorsitalari) ga yaxlit holda yondashilsa 
pedagogik texnologiyalar o'z muddaosiga erishadi.