Bu uchala bola ham shamollagan edi
Unga nima yomon
ta`sir qildi?
Musibatni nima olib
keldi?
Nimaga bola yaxshi
bo`lib koldi?
Penitsillin!
(Allergik shok,
159-betga qarang).
Levomitsetin!
(bu dorining xavfl ari va
ehtiyot choralari haqida
639-betga qarang).
U xavfl i dorilarni ichma-
gan - faqat meva
sharbati, yaxshi sifatli
ovqatlarni iste`mol qil-
gan va dam olgan.
Antibiotiklarni oddiy shamollash davosiga ishlatish yaxshilikka
olib kelmaydi. Antibiotiklarni yordam berishi aniq bo`lgan kasal-
liklarga qarshi ishlating.
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
141
ANTIBIOTIKLAR ISHLATISHNI
CHEGARALASHNING AHAMIYATI
Hamma dorilarning ishlatilishi chegaralanishi kerak. Bu quyidagi
sabablarga ko`ra antibiotiklar uchun ayniqsa ahamiyatlidir:
1. Zaharlanish va ta`sirchanlik. Antibiotiklar nafaqat bakteriyalar-
ni o`ldiradi, shuningdek, organizmga uni zaharlash yoki allergik ta`sir
ko`rsatish orqali zarar yetkazishi ham mumkin. Kerak bo`lmagan antibio-
tiklarni ishlatish sababli har yili ko`plab odamlar halok bo`ladilar.
2. Tabiiy muvozanatni buzishi. Organizmdagi hamma bakteri-
yalar ham zararli emas. Ba`zi bakteriyalar organizm normal ishlashi
uchun kerak. Ko`pincha antibiotiklar kerakli bakteriyalarni ham zararli-
lariga qo`shib o`ldiradilar. Antibiotik berilgan bolalarning og`izlarida (til
oqarishi, 286-bet) yoki terisida ba`zan zamburug` kasalliklari (po`panak,
298-bet) rivojlanadi. Buning sababi, antibiotiklar zamburug`larni nazorat
qilib turuvchi bakteriyalarni o`ldiradilar.
Shu sababdan, ampitsillin va ta`sir doirasi keng bo`lgan boshqa
antibiotiklar ishlatgan odamning bir necha kundan so`ng ichi o`tib qolishi
mumkin. Antibiotiklar ovqatni hazm qilish uchun kerakli bakteriyalarni
o`ldirib, ichaklardagi tabiiy muvozanatni buzishi mumkin.
3.Doriga chidamlilik. Antibiotiklar chegaralanishining asosiy sa-
bablaridan biri shuki, Antibiotiklar kerak bo`lmagan paytlarda va takroran
ishlatilsa, avji zarur bo`lib turgan maxalda ta`siri susayadi. Zarur bo`lma-
ganda antibiotiklarni ishlatsangiz, keyin juda kerak bo`lib qolganida ular
sizga ta`sir qilmasligi mumkin.
Bir xil antibiotik bilan hujum qilinaversa, bakteriyalar kuchliroq bo`-
la boshlaydi va bu antibiotikni ishlatganingizda bakteriyalar o`lmaydigan
bo`lib qoladi. Natijada, ular antibiotikka chidamli bo`lib qoladi. Shuning
uchun uzoq davolanilayotgan ich terlama kabi kasalliklarni davolash
mushkullashib bormoqda.
Masalan: Levomitsetin undan ko`ra xavfsizroq yoki u bilan bir xil ta`sir
qiladigan boshqa antibiotik barham topadigan juda ko`p infeksiyalar yoki
umuman antibiotik ichilmaydigan kasalliklarga qarshi ishlatilib kelmoqda.
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
140
2. Antibiotik miqdori noto`g`ri bo`lsa, uni tekshiring.
3. Bakteriya bu antibiotikka chidamli bo`lib qolgan bo`lsa, dori
ularni o`ldira olmaydi. O`sha kasallik uchun taklif qilingan boshqa antibio-
tiklarni ishlatib ko`ring.
4. Siz kasallikni davolashni yetarli darajada bilmayotgandirsiz.
Holat jiddiylashayotgan yoki og`irlashayotgan bo`lsa mutaxassisdan tibbiy
maslahat oling.
Dostları ilə paylaş: |