14-mavzu: Hikoya va ertaklarni qayta hikoya qilishga o`rgatish. Maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni ijodiy hikoya qilishga o`rgatish metodikasi



Yüklə 246,15 Kb.
səhifə9/11
tarix22.12.2023
ölçüsü246,15 Kb.
#189373
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
14-mavzu11

Diksiyaga oid ishlar

  • Yаxshi diksiya, ya’ni har bir tovushni, shuningdek so’zlar va iboralarni alohida va aniq, tushunarli qilib talaffuz etish bolada bir vaqtning o’zida artikulyatsiya apparatini rivojlantirish va takomillashtirish bilan birgalikda asta-sekin shakllanadi. Diksiyaga oid ishlar ona tilining barcha tovushlarini to’g’ri talaffuz qilishni shakllantirishga doir ishlar bilan uzviy bog’liqdir.
  • Bola nutqining barcha tomonlari jadal rivojla­nayotgan 2 yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan davrda uning so’zlar va iboralarni aniq va tushunarli talaffuz etishiga e’tibor­ni qaratish, bolalarda so’zlardagi barcha tovushlarni aniq aytgan, iboralardagi barcha so’zlarni tushunarli qilib talaffuz qilgan xolda ohista sur’atda taqlid qilish nutqini tarbiyalash zarur. Biroq har doim ham faqat taqlid qilish orqali yaxshi diksiyaga erishib bo’lmaydi. Bunga nutqni tinglash qobiliyatining yetarli darajada rivojlanmaganligi, artikulyatsiya apparati organ­larining yetarlicha harakatchan emasligi, o’z ovozini boshqara olmaslik va boshqa kamchiliklar to’siq bo’lishi mumkin.

Orfoepiyaga doir ishlar

  • Tarbiyachi bolalarning adabiy talaffuz qoidalariga rioya qilishlari ustidan doimiy nazoratni amalga oshiradi. Bu o’rinda tarbiyachining vazifasi quyidagilardan iborat bo’lmog’i lozim: ona tilining orfoepik me’yorlarini o’zlashtirib olish yo’li bilan o’z nutqining’ talaffuz madaniyatini oshirish, mashg’ulotlarga tayyorgarlik ko’rishda muntazam ravishda turli qo’llanmalar, lug’atlardan foydalanish.

Nutq sur’atiga doir ishlar

  • Nutq sur’ati deganda, nutqning vaqt bo’ylab davom etish tezligi tushuniladi. Maktabgacha yoshdagi bolalar sekin so’zlashdan ko’ra ko’proq tez sur’atda so’zlaydilar. Bu nutqning tushunarliligi, aniqligiga salbiy ta’sir ko’rsatadi, tovush artikulyatsiyasi yomonlashadi, ba’zan alohida tovushlar, bo’g’inlar va hatto so’zlar tushib qoladi. Ayniqsa bu nuqsonlar uzun so’zlar yoki iboralarni talaffuz qilishda ko’p uchraydi.
  •  
  • Tarbiyachining faoliyati bolalarda so’zlar juda aniq jaranglaydigan ohista nutq sur’atini shakllan­tirishga yo’naltirilishi zarur.

Yüklə 246,15 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin