2 - rasm. Moddiy nuqtaning aylana trayektoriyasidagi holatini u – o‘qqa proyeksiyasining garmonik tebranishi
Garmonik tebranishlarning grafik tasvirlash usullaridan yana biri vektor diagrammalarusuli hisoblanadi (3 - rasm).
3 - rasm. Garmonik tebranishning vektor diagramma orqali grafik tasviri
0 nuqta atrofida o‘zgarmas burchak tezlik bilan aylanayotgan, miqdor jihatdan o‘zgarmas A amplitudaga teng bo‘lgan vektorni tasavvur qilamiz. Istalgan t vaqtdagi A vektorning vertikal o‘qqa proyeksiyasi siljishga tengdir, gorizontal o‘q bilan hosil qilgan burchagi esa tebranishning fazasini bildiradi.
N nuqtaning siljishini t vaqt ichidagi bosib o‘tgan yo‘li deb hisoblasak, t vaqtdagi uning tezligi quyidagiga teng bo‘ladi:
(16.5)
Tezlanishni ham shunday aniqlaymiz:
(16.6)
Garmonik tebranayotgan nuqtaning tezlanishi siljishga proporsional bo‘lib, ishorasi yo‘nalishga teskaridir.
(18.1)-, (18.5)- va (18.6)- ifodalar garmonik tebranishning kinematik qonunlaridir (4-rasm).
Dostları ilə paylaş: |