2. 3-§ «andijondonmaxsulot» aksiyadorlik jamiyatida mehnat unumdorligini oshirilganlik holati tahlili

2.3.13 - jadval

2020-2021- 2022 yillarda kadrlar soni, tarkibi va ma’lumoti darajasi solishtirma TAXLILI*

	Ko‘rsatgichlar	Y i l l a r			2022-2020	2022-2021
№		2020	2021	2022	farki(+,-)	farki (+,-)
	Jami xodimlar	615	643	550	- 65	- 93
	Ma’lumoti bo‘yicha:
.	Oliy	71	72	74	+3	+2
.	O‘rta maxsus	142	204	168	+26	-36
2.3.	O‘rta va to‘liqsiz o‘rta	402	367	308	-94	-59
3	Yoshi bo‘yicha
3.1.	18 yoshgacha		-	-	-	-
3.2.	19-24 yosh	55	-	-	-55	-
3.3.	25-29 yosh	87	190	140	+53	-50
3.4.	30-39 yosh	172	173	165	-7	8-
3.5.	40-49 yosh	227	204	210	-17	+6
3.6.	50-54 yosh	46	55	16	-30	-39
3.7.	55 yosh va undan katta	29	21	19	-10	-2

*jadvalni Tuzishda jamiyatning 1t va 2t mehnat hisobotlaridan foydalanildi.

Jadvaldan ko‘rinib turibdiki, 2022-yildagi kadrlar soni 2021-yildagiga nisbatan 93 nafarga kamaygan. Bundan tashqari korxonada ishchilarning doimiy harakati mavjud bo‘lib bu asosan o‘rta va to‘liqsiz o‘rta ma’lumotga ega ishchilar o‘rtasida ekanligini ham ta’kidlab o‘tish lozim. Bundan tashqari kadrlar tarkibiga ijobiy natijasi sifatida oliy ma’lumotli kadrlar salmogining kattaligi hamda yosh kadrlarning ishga ko‘plab jalb qilinayotgani ahamiytlidir. Yana shu narsa ahamiytlidirki, keyingi ikki yil davomida 61 nafar kasb – xunar kollejlari bitiruvchilari ish bilan ta’minlangan (2021 va 2022 yillar «Mehnat hisoboti» II bo‘lim, 031 satr).

Ma’lumki, inson kapitalidan samarali foydalanishning eng muxim va ahamiytli yo‘nalishlaridan biri kadrlarni qayta tayyorlash, ularni qayta o‘qitish, malakasini oshirish bo‘lib hisoblanadi. 2022 va 2021-yillarda kadrlar va kasb xunarga o‘qitish xolati quyidagi jadvallarda aks etilgan:

2.3.14 – jadval

Kadrlarni kasb xunarga o‘qitish tug‘risida 2022 yil hisoboti
(31.12.22 xolatiga ko‘ra)

	jami	Shu jumladan
		Rahbarlar	Mutahassislar	Boshqa xizmatchilar
Malaka oshirganlar – Jami:	17	2	8	7
Shu jumladan:
Malaka oshirish oliygoxlarida	1	1	2	2
- oliy o‘quv yurtlari malaka oshirish fakultetlarida	7	1	6	5
- malaka oshirish kurslarida	9	-	1	4
Qayta tayyorlandi:	12	1	4	7
- Malaka oshirgan va qayta tayyorlanganlar	1	-	1	-
- bozor iqtisodiyotini urganish dasturi bo‘yicha	3	1	1	1
- o‘rin bo‘shaganligi sababli	1	-	-	1
- bevosita korxonaning o‘zida	3	-	2	1
- chet ellarda	-	-	-	-
- ayollar	3	-	1	2
- 30 yoshgacha bo‘lgan yoshlar	1	-	-	1
- tijorat bilim yurtlarida	-	-	-	-
- bundan tashqari	-	-	-	-
- birinchi marta ukitilganlar	4	-	-	4

*jadvalni Tuzishda jamiyatning 1t va 2 t mehnat hisobotlaridan foydalanildi

Yuqoridagi jadvallarni umumlashtirib bir xulosaga kelish mumkin, “Andijondonmahsulot” AJ ning kadrlarni rejalashtirishda va ulardan foydalanishda ularni qayta o‘qitish va tayyorlash tizimi ham bir qator islohotlarni talab qiladi. Lyekin shuni ta’kidlab o‘tish kerakki malaka oshirayotganlarning sonini yildan yilga o‘sishi va korxonada yangiliklarga bo‘layotgan intilishni ko‘rsatadi. Bu korxonani kelajakdagi yangi yutuqlarga erishishida yordam beradi. Malakali kadr doim korxona uchun eng qimmatli boylik hisoblanadi. Korxonadagi malakali kadrlardan foydalanish va korxonada mehnat unumdorligini oshirishda xodimlarni rag‘batlantirish va jazolash (motivasiya) tizimini qay darajada yo‘lga qo‘yilganiga bog‘liq bo‘ladi.

Inson resurslari eng qimmatbaho va sermahsul resurs hisoblanadi. Mehnat unumdorligi – korxona faoliyati samaradorligini umumlashtiruvchi ko‘rsatkichdir. Mehnat unumdorligini tahlil qilishning asosiy maqsadi – uning o‘sish imkoniyatlarini, ya’ni ishlab chiqarish samaradorligini oshirish imkoniyatlarini aniqlashdan iborat.
Tahlil jarayonida quyidagilar aniqlanadi:

• 
  Mehnat unumdorligining o‘sish sur’atlari;
  
• 
  Mehnat unumdorligini o‘sishi bo‘yicha ichki ishlab chiqarish rejalarini bajarilish darajasini;
  
• 
  Turli omillarning mehnat unumdorligiga ta’sir darajasini;
  
• 
  Mehnat unumdorligini ishlab chiqarilgan mahsulot hajmiga ta’siri.
  

Yuqoridagi fikr va mulohazalardan kelib chiqib biz «ANDIJONDONMAXSULOT» ochiq aksiyadorlik jamiyatining so‘ngi uch yil mobaynida mehnat unumdorligini o‘zgarishini tahlil qilamiz.
Mehnat resurslari tahlili mehnat unumdorligi tahlilini amalga oshirish bilan davom ettiriladi. Mehnat unumdorligi vaqt birligi (soat, smena, oy, chorak, yil) ichida bitta xodim tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori yoki bir mahsulot birligini ishlab chiqarishga sarf qilingan vaqt birligi bilan o‘lchanadi, ya’ni mehnat unumdorligi moddiy ishlab chiqarishda vaqt birligi davomida hosil qilingan mahsulot miqdori bilan o‘lchanadi. Mehnat unumdorligining bevosita ko‘rsatkichi bo‘lib, aniq vaqt birligi ichida ishlab chiqarilgan mahsulotlar miqdori va hajmi hisoblanadi va ishlab chiqarilgan mahsulot hajmini ishlab chiqarish xodimlarining soniga nisbati bilan aniqlanadi.