Cismin impuls momenti. Fırlanan cismi xarakterizə edən kəmiyyətlərdən biri də impuls momentidir. Fırlanan cismin ətalət momentinin onun bucaq sürətinə hasilinə impuls momenti (L) deyilir: impuls momenti vektoru bucaq sürəti vektoru boyunca yönəlir.
r radiuslu çevrə boyunca ω bucaq sürətilə fırlanan m kütləli maddi nöqtənin impuls momenti
Fırlanma hərəkəti dinamikasının əsas tənliyində olduğunu nəzərə alsaq
- cismə təsir edən yekun qüvvə momenti, fırlanan cismin impuls momentinin vahid zamanda dəyişməsinə, yaxud impuls momentinin zamana görə birinci tərtib törəməsinə bərabərdir. Bu tənlik də fırlanma hərəkəti dinamikasının əsas tənliyi adlanır. Əgər cismə təsir edən xarici qüvvələrin yekun momenti sıfır ( ), yəni sistem qapalı olarsa, və buradan isə olar. Bu impuls momentinin saxlanması qanunu adlanır: Qapalı sistemdə, yəni xarici qüvvələrin yekun momenti sıfır olduqda, sistemin impuls momenti zaman keçdikcə dəyişmir, yəni saxlanılır. Belə sistemdə ətalət momenti neçə dəfə artırsa, bucaq sürəti o qədər dəfə azalır və nəticədə olur.
Fırlanan bərk cismin kinetik enerjisi.Fırlanan bərk cismin kinetik enerjisi onu təşkil edən ayrı-ayrı elementar kütlələrin kinetik enerjilərinin cəmindən ibarətdir. Fırlanan bərk cismin kinetik enerjisi onun ətalət momentindən və bucaq sürətinin kvadratından asılıdır. Fırlanan bərk cisim üçün olduğundan Wk-nı
kimi də yazmaq olar. Əgər bərk cisim diyirlənərsə, onda o həm irəliləmə, həm də fırlanma hərəkətində iştirak etdiyindən onun kinetik enerjisi
olacaqdır. Burada, vc-kütlə mərkəzinin sürəti, Jc- bərk cismin kütlə mərkəzindən keçən oxa nəzərən ətalət momenti, ω-həmin oxa nəzərən bərk cismin bucaq sürətidir.
Fırlanma hərəkəti zamanı görülən iş.Fırlanma hərəkəti zamanı görülən elementar iş, cismə təsir edən qüvvənin fırlanma oxuna nəzərən momenti ilə dönmə bucağının hasilinə bərabərdir:
Sonlu işi tapmaq üçün bu ifadəni inteqrallamaq lazımdır:
