2-ma’ruza. Hamkorlikda ishlashni tashkil etish: Sanoat va

Xizmat modellari 
Bu odatda CC sanoatidagi oxirgi foydalanuvchi nuqtai nazari bo'lib, turli 
yetkazib berish modellari CC arxitekturasining turli qatlamlariga tegishli. 
Eng keng tarqalgan va ishlatiladigan atama, ehtimol, dasturiy ta'minot sifatida 
xizmat ko'rsatish (Software as a Service – 
SaaS
) bo'lib, unda dastur provayder 
infratuzilmasida ishlaydi va xizmat sifatida tan olinadi. Ta'minot odatda nozik mijoz 
(veb-brauzer) orqali kafolatlanadi va iste'molchi dastur provayderining 
infratuzilmasi va murakkabligidan bexabar (SaaS misollariga korporativ darajadagi 
ilovalar sifatida Salesforce, Netsuite yoki Google Apps; shaxsiy darajadagi GMail, 
TurboTax Online, Facebook yoki Twitter kiradi). 
Xizmat sifatida platforma (Platform as a Service – 
PaaS
) operatsion tizim, 
tarmoq va serverlar va ishlab chiqish vositalari kabi asosiy apparat va dasturiy 
ta'minot qatlamlarini sotib olish va boshqarishning narxi va murakkabligisiz 
ilovalarni ishlab chiqish va joylashtirishni osonlashtiradi (PaaSga misollar Microsoft 
Azure Services Platform, Salesforce Force.com, Google App Engine va Amazon 
Relational Database Services bo’la oladi). 
Xizmat sifatida infratuzilma (Infrastructure as a Service – 
IaaS
) xizmat 
sifatida saqlash, tarmoq va hisoblash imkoniyatlarini ham taklif etadi. Amazonning 
S3 saqlash xizmati va EC2 hisoblash platformasi, Rackspace Cloud Servers, Joyent 
va Terremark IaaS ning asosiy namunalaridir. 
Muayyan uskunani xizmat sifatida ishlab chiqarish (Hardware as a Service – 
HaaS
) – bu texnik vositalarni, shuningdek, uning xususiyatlari, xatti-harakati, 
tuzilishi va shu kabilarni doimiy ravishda tavsiflash va saqlash uchun standart yoki 
usul. Bu xizmat sifatida ishlab chiqarish (Manufacturing as a Service – 
MaaS
) 

---

kontekstida asosiy fizik uskunalar xizmatlarini amalga oshirishni tavsiflashda asosiy 
muammolardan birini ifodalaydi.