2-ma’ruza Kompyuter tizimlari. Kompyuter tizimlarining texnik, dasturiy, lingvistik ta’minoti va ularni ishlash texnologiyalari

Kompyuter tizimlari arxitekturasi

Ona plata (ingl. Motherboard yoki mainboard - Ona plata; materinka) shaxsiy kompyuterning asosiy komponentlari (Markaziy protsessor, tezkor xotira kontrolleri, yuklanuvchi doimiy xotira, BIOS kontrollerlari) o’rnatiladigan plata

MONITOR

Elektron trubkali monitorlar
(inglz. cathode ray tube, CRT).
LCD monitorlar
(inglz. liquid crystal display, LCD).
Plazmali monitorlar
(inglz. plasma display panel,
PDP, gas-plazma display panel).

KLAVIATURA VA SICHQONCHA

SERVERLAR

superkompyuterlar

Ishlash tezligi: 513 eksaflops (bir soniyada 513*1018. xisoblash)
Yadrolar soni: 7,3 mln.

superkompyuterlar

PRINTER

Printer - ma`lumotlarni qog’ozga chiqaruvchi qurilma. Barcha printerlar matnli ma`lumotlarni, ko`pchiligi esa rasm va grafik ma`lumotlarni rangli ko`rinishda qog’ozga chiqaradi.
Printerlarning quyidagi turlari mavjud:

• matritsali
• purkovchi
• lazerli

Skaner

Skaner (ingl. scanner - o’qib oluvchi) ma’lumotlarni nurli lampa yordamida rasmli ko’rinishda kompyuter xotirasiga o’qib oluvchi qurilma. Hewlard Packard, Epson, Canon firmalarining skanerlari dunyoga mashhur.

Plotter

Plotter (ingl. plotter – grafik printer) ― katta hajmdagi chizmalarni chop qilishga mo’ljallangan qurilma.

Videoproektor

Videoproektor komp'yuter va shunga o`xshash namoyish vositalarining alohida qo`shimcha monitori hisoblanib, tasvirlarni yirik hajmda tasvirlash uchun mo`ljallangan

AXBOROT SAQLOVCHI QURILMALAR

• Flesh disklar juda katta hajmdagi axborotni o'z ichiga sig'dira oladigan yarim o'tkazgichli elementlardan qurilgan xotira.
• CD disklar – bu kompakt disk so'zlarining bosh harflaridan olingan nomli disklar bo'lib, axborotlarni saqlash uchun optik yuzadan iborat, yumaloq disk ko'rinishidagi axborot tashuvchi hisoblanadi. Kompakt disklar 700 Mbayt hajmga ega bo'ladi.
• DVD disklar – bu dijital video disk so'zlarining bosh harfidan iborat nomli disklar hisoblanadi. Bu disklar 4.7 Gbayt hajmga ega bo'lib, CD disklarga nisbatan 7 barobar ko'p axborot sig'dirishi mumkin.
• HD DVD- optik disk bo'lib, axborotlarni saqlashga mo'ljalangan. 1 qatlamli disk 15 GB, 2 qatlamli disk 30 Gb axborotni o'zida saqlaydi.
• Blu-ray (ko'k nur) optik disk bo'lib, raqamli axborotlarni saqlashga mo'ljallangan. 1 qatlamli disk 25 GB, 2 qatlamli disk 50 Gb axborotni o'zida saqlaydi.