2. Mehnat tushunchasi, uning turlari va umumiy xususiyatlari
Inson va jamiyatning real rivojlanishida mehnatning roli shunda namayon bо‘ladiki, mehnat jarayonida nafaqat moddiy va ma’naviy qadriyatlar yaratiladi, balki yangi kо‘nikmalarni egallaydigan, о‘z qobiliyatlarini ochib beradigan, bilimlarini tо‘ldiradigan va boyitadigan shuningdek insonlar ham ma’naviy ham moddiy manfaat kо‘radi.
Ish jarayonida odamlar ishlab chiqarish vositalari va atrof-muhit bilan о‘zaro aloqada bо‘lishadi. Ishlab chiqarish vositalari - bu mehnat vositalari va mehnat obyektlarining uyg‘unligidir.
Mehnat vositalari- yordamida ishchilar mehnat obyektlariga ta’sir kо‘rsatadilar. Mehnat vositalariga mashinalar va jihozlar, moslamalar, asboblar, inventarizatsiya buyumlari, moslamalar va boshqa turdagi texnologik uskunalar, tovarlarni kо‘chirish vositalari, aloqa va axborot vositalari, ofis uskunalari va boshqalar kiradi.
Mehnat vositalari- yordamida ishchilar mehnat obyektlariga ta’sir kо‘rsatadilar. Mehnat vositalariga mashinalar va jihozlar, moslamalar, asboblar, inventarizatsiya buyumlari, moslamalar va boshqa turdagi texnologik uskunalar, tovarlarni kо‘chirish vositalari, aloqa va axborot vositalari, ofis uskunalari va boshqalar kiradi.
Mehnat subyektlari - bu qayta ishlanadigan barcha narsalar, ular uchun inson mehnati yо‘naltirilgan: minerallar, xom ashyo va materiallar, yarim tayyor mahsulotlar, butlovchi buyumlar, ishlab chiqarish obyektlari va noishlab chiqarish ishlari va xizmatlar, energiya materiallari va axborot oqimlari va boshqalar.
Mehnat- bu inson va jamiyatning hayot sohasini saqlash va moslashtirishga, ularning ehtiyojlarini qondirish uchun moddiy va madaniy qadriyatlar maqsadiga muvofiq yaratishga qaratilgan faoliyatidir.
Mehnat inson hayotining tabiiy shartidir. Bu inson shaxs sifatida, moddiy va ma’naviy ne’matlarni ishlab chiqarish va uning qiymatni olishga imkon beradi.