2. Mavzu: O`qituvchi faoliyatida pedagogik qobiliyaT

 
3- chizma. Intellektning asosiy sifatlari. 

---

4-chizma. O`qituvchi intellektiga tavsifnoma. 
 
Biroq, kishidagi tabiiy layoqat nishonalari mukammal kasbiy faoliyatning 
muvaffaqiyatli olib borilishini ta`minlamaydi. Kishi o`zidagi layoqat nishonalarini 
doimiy ravishda rivojlantirib borishi kerak, bu esa faqat shijoatli kasbiy faoliyat 
jarayonida amalga oshirilishi mumkin. 
2. O`qituvchi pedagogik qobiliyatini rivojlantirish funktsiyalari 
 
Pedagogik qobiliyatlar o`z funktsiyasiga ko`ra 
umumiy va maxsus
turlarga 
bo`linadi. Umumiy qobiliyatlar mavjud bo`lganda o`qituvchi o`z pedagogik kasbiy 
faoliyatini mukammal egallab, mohirona olib borish bilan birga, boshqa turli xil 
faoliyatlar bilan ham muvaffaqiyatli shug`ullanadi. Umumiy qobiliyatga ega bo`lgan 
o`qituvchilar ta`lim-tarbiya jarayonida har qanday qiyinchilik va ziddiyatlarni 
qiynalmasdan bartaraf etadilar.
Chuqur idrok etish –yangi 
bilimlarni o`zlashti-rishda 
narsalar va hodisalar
mohiyatiga chuqur kira 
bilish, saba-bini 
tushunish, ilmiy 
tafakkurga ega bo`lish 
qonuniyatlari 
Epchillik – bir g`oyadan 
boshqasiga, shu jumladan, 
o`zinikiga qarama–qarshi 
bo`lgan g`oyaga o`ta olish 
qobiliyati 
Tanqidiylik – bilimlarni 
va hodisa-larni 
o`rganishda ob`ektiv 
baholash, farazlar va 
echimlarda shubha 
uyg`otish istagi 
Intellekt – lotincha 
intellectus – anglash, 
tushunish, egallash. 
Individdagi aqliy 
qobiliyatlarning nisbatan 
mukammal tuzilishi 
O`QITUVChINING INTeLLeKT
XUSUSIYaTLARI 
Fikrlash – amaldagi intellekt 
 
Aqliy teranlik – 
muammoni 
boshqa hodisa-
lar bilan o`zaro 
aloqadorlikda 
idrok etish 
qobiliyati 
Tezlik – 
muammolarni 
hal qilish tezligi, 
kasbga oid 
g`oyalarni ishlab 
chiqarish 
qobiliyati 
Originallik – 
yangi ilmiy 
g`oyalarni 
yaratishga 
bo`lgan intilish 
Tirishqoqlik – 
doimo 
o`rganilayotgan 
muammoning 
eng yaxshi 
echimini topish 
ehtiyoji 

---

O`qituvchining pedagogik qobiliyatini tahlil qilgan N.V. Kuz`mina shunday yozadi: 
“Ta`lim – tarbiyada ro`y beradigan ko`pgina kamchiliklar o`qituvchi o`z pedagogik 
qobiliyatining amaliy yo`nalishlarini yaxshi bilmasligi, iste`dodning o`qituvchida 
yo`qligi natijasida ro`y beradi”.
Maxsus qobiliyatga ega bo`lgan o`qituvchilar faqat o`zlari egallagan kasbiy 
yo`nalishlari bo`yicha muayyan faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullanadilar.