2 Mazkur majmuada “Fan va texnika” faniga doir me’yoriy ta’minot (o‘quv dasturi, ishchi fan dasturi), ta’lim texnologiyalari o‘z aksini topgan. Ushbu o‘quv-uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalarining professor- o‘qituvchilari uchun tavsiya

Leonardo da Vinchi
– buyuk rassomgina bo`lmay mashhur 
matematik, mehanik va injener ham edi. Leonardo da Vinchi (1482-1519)ning 6 ming 
qulyozmasi, «Qoyadagi Madonna», «Madonna», «Maxfiy kechalar», «Avliyo Anna 
Mariyam va go`dak Iso bilan», «Ioan Kristotel’» kabi mashhur asarlari saqlanib 
kelgan. Uning fikricha, «Fan-bilimning oliy shakli bo`lib, xar-bir bilm matematik 
dalillarga asoslanishi shart, aks xolda u bilm emas» deydi. Xatto u inson tanasini 
o`lchash bilan shug`ullanuvchi – Antropometriya nomli fanni yaratgan. Bu bilim 
Yevropaning valyutasi – Yevropada ham uz aksini topgan. 
Albert Dyure (1471-1538)
rassom, xaykaltorosh, arxitektor, matematik edi.
Makiavelli 
– davlat arbobi, tarixchi, shoir, xarbiy, yozuvchi. 
Nikolay Kopernik (1473-1543 y.y.)
– koinot tuzilishini urgangan, 
geliotsentrik nazariyasiga asos solgan.
Jordano Bruno (1548-1600 y.y.)
o`lim to`shagida ham uz g`oyalariga 
ishonganligi uchun M.Servet inson organizmida qon aylanadi degani uchun o`tda 
kuydirilgan.
Mikelandjelo Buanorotti (1475-1564y.y.)
– rassom, haykaltorosh, xarbiy 
muxandis, shoir, 700 yaqin suratlari, eng mashxuri «Dovud» xaykali edi. 
Rafael’ Santi (1483-1520 y.y)
– «Mariyaning unashtirilishi», «Madonna 
Alba» kabi mashxur asarlari bor. 
SHuningdek tabiatshunoslikda, meditsina va biologiyada dastlabki amaliy 
tadqiqotlar o`tkazildi. Meditsinada Vazeliy (italiyan) «inson tuzilishi xaqida» asarini 
yozdi. Nemis olimi V.Paratsel’s inson ruhiyati bilan bog`liq fikrlarini bildirdi. 
Ispan olimi vrach 
M.Servet va angliyalik U.Gervey
1555 
yil 
birinchi 
murakkab operatsiya o`tkazdilar.
H.Belan inson va qush skeletlari modelini yaratdilar. 1600 yilda golland Vend 
Gelmond fiziologiyaga oid birinchi tajriba o`tkazdi. Ayniqsa, 1590 yil Z.YAntsen 
tomonidan yaratilgan mikroskop kashf etilgandan so`ng, meditsina, biologiya, ximiya 
soxalaridagi ilmiy tajribalarni va kashfiyotlari ko`paydi.
Uyg`onish davri Yevropa mamlakatlarining madaniy va g`oyaviy hayotida 
katta progressiv rol’ o`ynadi. Bu davrda jaxon madaniyatining eng nodir va bebaho 
asarlari yaratildi.
Teleskop, kompas, barometr, termometr, usturlob kabi asboblarining kashf 

---

70 
etilishi buyuk geografik kashfiyotlar davriga yo`l ochib berdi. Flandiyaliklar 
G.Merkator matematik xaritalar va geografik kartalarni chizishni tartibga soldi. 
Buyuk geografik kashfiyotlar XV asrdan XVII asrgacha davom etgan.
Kashfiyotlarning birinchi davrasida, shahzoda