2-modul. Inson salomatligi va zararli odatlar. Giyohvandlik va toksikomaniya

Jismoniy tarbiyaning ro’li, unnig ko’p sonli shakllari va tarkibiy qismlari. Jismoniy mashg’ulotlar ro’li katta bo’lib u bilan muntazam shug’illanish jismoniy mashqlarni doimo bajarish, kun tartibiga va gigiyena qoidalariga rioya qilish, tanani quyosh, havo va suvdan samarali foydalanib chiniqtirish deganidir.

Jismoniy mashqlarni uch shakllari turi tofovut etiladi:

1. Kuch bilan bajariluvchi jismoniy mashqlar. Bu jismoniy mashqlar mushaklarning maksimol qisqarishi bilan amalga oshiriladi. Bu guruhga shtanga , tosh, gantel ko’tarishlar kiradi.

2. Kuch va tezlik bilan bajariluvchi mashqlar. Bu jismoniy mashqlarda mushaklar bir vaqitda nisbatan katta kuch va tezlik bilan qisqaradi. Bu guruhga yugurib kelib uzoqqa sakrash, qumga sakrash va disk irg’itishlar kiradi.

3.Chidamlilikka asoslangan mashqlar. Bu mashqlarda mushaklardan kuch va tezlik talab qilinmayda. Bu guruhga sog’lomlashtiruvchi mashqlar kiradi.

Ushbu yuqorida keltirilgan jismoniy mashqlarni bajara olish qobiliyatini shifokor muntazam ravishda kuzatib borishi shart. Salomatlik sinflari va xonalari,majmui jismoniy tayorgarlik sinflarini tashkil qilish.Salomatlik sinflari va xonalari har bir o’quv muassalarida tashkil qilingan bo’lib salomatlik burchaqlari ,kasaliklarni oldini olish yo’riqnomalari bilan ta’minlangan.Ularda kichik tibbiyot xodimlari faoliat ko’rsatadi. Jismoniy tayorgarlik va rivojlanish hususiatlari yahshilash uchun reabilitasia markazlari tashkil qilingan. Mehnat sharoiti va muxofazasini tashkil yetish; tibbiy ta’minot; ratsional kun tartibini tashkil yetish; jismoniy sog’lomlashtiruvchi tadbirlar; uy-joy xizmati; moddiy-texnik ta’minot; sanitar yorituv ishlari.

«Salomatlikni saqlash muhiti tizimlari »dasturga quyidagi bo’limlar kiritilgan: mehnat sharoiti va muxofazasini tashkil yetish; tibbiy ta’minot; ratsional kun tartibini tashkil yetish; jismoniy sog’lomlashtiruvchi tadbirlar; uy-joy xizmati; moddiy-texnik ta’minot; sanitar yorituv ishlari.Bu dasturga pedogoglar,ota-ona,xalq ta’limi,mahalla qo’mitalari vakillari ham jalb qilindi.

Respublikamizda axolini sog’lomlashtirish bo’yicha davlat dasturi qabul qilingan va unda quyidagi bo’limlar mavjud:

1) sog’lom hayot tarzi muammolarini o’rganish;

2) bolalar bog’chasi va maktabda sog’lom hayot turziga ehtiyojni shakllantirish;

3) litsey, kollej va pedagogika oliy o’quv yurtlarida sog’lom hayot tarziga ehtiyojni shakllantirish;

4) o’rta mahsus o’quv dargohlarida sog’lom hayot tarziga ehtiyojni shakllantirish;

5) malaka oshirish tizimida sog’lom hayot tarziga ehtiyojni shakllantirish muammolarini o’rganish;

6) sog’lom hayot tarzini shakllantirish jarayonini o’rganish va uni nazorat qilish tizimi;

7) axolining sog’lom hayot tarziga ehtiyoji asoslari;

8) sog’lom hayot tarzini tashviqot va targ’ibot qilish;

9) sog’lom hayot tarzini O’zbekiston Respublikasining xalqaro aloqalariga tadbiq yetish.