2. Tashqi tuzilishi Ichki tuzilishi

Mollyuskalarning ovqat hazm qilish sistemasi.Mollyuskalarda ovqat hazim qilish sitemasi nisbatan sodda bo’lib: og’iz bo’shlig’i, oshqozon bo’shlig’i, tomoq, qizilo’ngach, oshqozon, o’rta ichak, orqa ichak va anusdan iborat.
Ichak deyarli tana bo’ylab to’g’ri o’tadi (Caudofoveata, Solenogastres,8-rasm), yoki anusning terminal qismida halqa shaklda o’ralgan bo’ladi, yoki anusga yaqin joyda keskin buralgan (Gastropoda, Cephalopoda, Scaphopoda,
8-rasm.). Mollyuskalarning keng tarqalishi va turlar sonining ko’p bo’lishi turli xil ovqat manbalarini o’zlashtirish imkoniyatini tug’dirgan.
Ovqatni og’izda tutish, maydalash va yutish uchun ular og’izdagi qirg’ich(radula) muhim ahamiyatga ega. Ular aksariyat hollarda bo’ylama membranalardan iborat bo’lib, unga ko’ndalang va bo’ylama tarzda tishsimon o’simtalar joylashgan. Tishsimon o’simtalar tarkibi konixin, xitin va qattiq mineral tuzlardan iborat. Radulalar yaxshi rivojlangan muskullar yordamida og’izda xarakatga keladi.
O’simlik bilan oziqlanadigan mollyuskalar radulalari umumiy tipga o’xshash bo’lsa, yirtqichlarda esa ular asosiy tipdan ancha farq qiladi. Vaqti bilan oldingi qatordagi tishsimon o’simtalar yo’qolib, o’rniga orqadan yangi qatordagi tishsimon o’simtalar paydo bo’ladi(misol uchun, chuchuk suvlarda yashovchi Lymnaea stagnalis da tishsimon o’simtani o’sish tezligi bir kunda 2,8 qator).
Ikki tabaqali mollyuskalarda suvni filtrlash orqali oziqlanganligi sababli ularda radulalar yo’q. Undan tashqari so’rib ozuqlanadigan ba’zi bir qorinoyoqlilarda radulalar reduktsiyaga uchragan.




4-rasm. Turli xil taksonlarning ovqat hazim qilish sistemasini tuzilishi. A- Caudofoveata; B- Solenogastres; V- Polyplacophora; G- Monoplacophora; D- Gastropoda; E- Cephalopoda; J- Scaphopoda; Z- Bivalvia, (Salvini-Plawen(1988) bo’yicha).

Mollyuskalarning ovqat hazim qilish sistemasidagi o’ziga xos bo’lgan xususiyatlaridan yana biri bu tomoqqa ochiladigan so’lak bezlarining bo’lishidir.

Mollyuskalarning entodermik o’rta ichagi, odatda kengaygan oshqozon va halka hosil qiladigan ingichka ichakdan iborat. Mollyuskalarda ovqatni hazm qiladigan bez - jigarning (7-rasm, 3) bo’lishi, chuvalchanglarda bo’lmagan yangi organdir. Jigar yo’llari oshqozonga ochiladi.