2021 O’smirlarda axborot-psixologik xavfsizlikni ta’minlashning ijtimoiy-psixologik imkoniyatlari

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 5 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
436 
w
www.oriens.uz
June 
2021
 
 
milliy qadriyat shakllanishi, milliy ong vatan tuyg’usini ongli is qilishga 
munosabatning yuzaga kelishi va “ommaviy madaniyat”ning salbiy omillari haqida 
to’xtalib o’tadilar.
Hozirgi vaqtda o’smirlik davriga oid axborot-psixologik xavfsizlik 
muommosini o’rganish yoshlarda mafkuraviy immunitetni shakllantirish, Ommaviy 
madaniyat ta’sirlardan himoya qilishnining turli usullari sifatida, internet- tobelik 
muommosi, shaxs xulq-atvorinining shakllanishida OAV ning ta’siri kabi o’nlab 
tadqiqotlar olib borilmoqda.
Mamlakatimizda O’smir yoshdagi o’quvchilarda kompyuter o’yinlariga 
tobelikka oid tadqiqotda psixologik yetuklik asosida yondashilib, 46% o’smir 
psixologik yetuklikninng quyi darajasida,15 % yuqori darajasi qayd etib o’tilgan. 
Sinaluvchilar bilan suhbatda ular o’yin emas tengdoshlar orasidagi nufuzi muhim 
ahamoiyati ta’kidlshgan.[5:102 b]
Bugungi kunda axborot xurujlarining turli xususiyatlarini inobatga olgan holda, 
quyidagi tartibda ko’rsatib o’tish maqsadga muvofiq: 
1.
Xalqaro terorizm; 
2.
Diniy ekstremizm; 
3.
Narkotrafik; 
4.
Qurol-yarog’ va o’q-dorilar kontrabandasi; 
5.
Komyuter firibgarligi; 
6.
Transplantatsiya uchun inson tana a’zolarining noqonuniy savdosi; 
7.
Qimmatli qog’ozlarni qalbakilashtirish va noqununiy daromadlarni 
legallashtirish; 
8.
Transmilliy uyushgan jinoyatchilik; 
9.
Noqoniy migratsiya; 
10.
Missionerlik va prozelitizm harakati [6; 29-b] 
Ochiq axborot tizimlarining turli mamlakatlarga o‘tkazayotgan ta‘siri ham 
turlicha. Bu hol dunyo mamlakatlarining iqtisodiy, axborot, ma‘naviy salohiyatlari va 
siyosati qanday ekani bilan bog‘liq. Mamlakatimiznining 60% ni yoshlar tashkil 
qilishini hisobga olsak, bu muommoning ko’lamini sezish qiyin emas. Dunyoda yuz 
berayotgan shiddatli jarayonlarning har bir mamlakatga o‘tkazayotgan salbiy ta‘sirini 
kamaytirish va ijobiy ta‘sirini kuchaytirish uchun shu hodisining mohiyatini 
chuquroq anglash, uning xususiyatlarini o‘rganish lozim.Bu jamiyatning xulqiy 
o’zgarishlarining axborot ta’sirida o’zgarayotganligidan dalolat berib turibdi.
O’smirlik davrida axborot-psixologik xavfsizlikni shakllantirish nuqtai 
nazardan yonashadigan bo’lsak quyidagi jihatlarga diqqat qaratish mumkin. 

---