(27.4) va (27.5) tenglamalar asosida MQ O‘TM ning sun’iy tavsiflarini
yakor va magnit oqimi zanjirlariga qo‘shimcha aktiv
qarshiliklar ulab va yakor
zanjiriga berilayotgan kuchlanish U ni o‘zgartirish natijasida ham olish mumkin.
Bu tenglamalardagi tok va moment motorning mexanik yuklanishi M
S
orqaligina
aniqlanadi va bu kattaliklar ixtiyoriy olinmaydi.
Mustaqil qo‘zg‘aluvchan o‘zgarmas tok motorining tezligini yakor
zanjiriga qo‘shimcha qarshiliklar ulab rostlash
Bunday usul tezlikni rostlashning sifat ko‘rsatkichlariga uncha yuqori
bo‘lmagan talablar qo‘yilgan energetik ko‘rsatkichlari asosiy rol o‘ynamagan
hollarda qo‘llaniladi. Bu usulni amalga oshirish oson hamdir (27.3 a – rasm).
(27.7) tenglamadan ko‘rinib turibdiki,
0
ning qiymati R
Q
ga bog‘liq emas.
Tavsifning nishabligi (27.8) bo‘yicha R
Q
ga to‘g‘ri proporsionaldir. 27.5 –
rasmda MQ O‘TM ning yakor zanjiriga R
Q1
< R
Q2
< R
Q3
qarshiliklari
ulash
natijasida hosil qilingan mexanik (elektromexanik) tavsiflar keltirilgan.
Tezlikni rostlash diapozoni D = (2-3):1 dan oshmaydi. Sababi tezlik oshgan
sari mexanik tavsifning bikrligi kamayib boradi. Tezlik tabiiy mexanik tavsifdan
pastga qarab rostlanadi. Bunday usulda tezlikni rostlash tezlikni pog‘onali
rostlash usuliga kiradi.
Iqtisodiy nuqtai nazardan qaraydigan bo‘lsak, qo‘shimcha qarshiliklarga
sarf bo‘ladigan xarajatlar uncha ko‘p bo‘lmagan holda elektr energiya isrofi
sezirarli darajada ko‘p bo‘lishi mumkinligini ko‘rib chiqamiz.
Quvvat isrofi
P
ni tarmoqdan olinayotgan P
1
=UI va valdagi foydali
mexanik quvvat P
2
=M
lar ayirmasidan aniqlaymiz
P=UI - M
= kF
0
I - kFI
= F
0
I(
0
-
)/
0
=P
1
S (27.11)
bu yerda,
0
0
0
/
/
)
(
- tezlikning nisbiy o‘zgarishi.
(27.11) dan ko‘rinib turibdiki, agar
= 0,5 bo‘lsa, u holda D = 2: 1 bo‘lib,
P
1
ning deyarli yarmi motorning quvvat isrofini tashkil etadi, bu esa
FIK ning 50% dan oshmasligini anglatadi va rostlash diapazoni oshgan sari
FIK ning proporsional kamayib borishini ko‘rsatadi.
Motorning sun’iy
tavsiflarida ruxsat etilgan, ya’ni motorning qizishi
ko‘rsatilgan qiymatidan oshmaydigan qiymatida ishlashini ta’minlovchi moment
qiymatini aniqlaymiz. Bu usulda tezlikni rostlaganimizda magnit oqimi nominal
qiymatiga teng bo‘lib, o‘zgarmasligini hisobga olsak, u holda
M
rux
=kF
H
I
H
=M
H
, (27.12)
27.5– rasm. Yakor zanjiriga qo‘shimcha qarshiliklar ulab
tezligi rostlanadigan MQ
O‘TM ning mexanik(elektromexanik) va rostlanuvchi qarshiliklarini hisoblash tavsiflari
48
27.6 – rasm. MQ O‘TM ning o‘tish jarayonlarida moment va tokning sakrab
o‘zgarishini hisoblash tavsiflari
bo‘lishi MQ O‘TM barcha sun’iy tavsiflarda
momentning nominal
qiymatiga teng qiymatda yakor cho‘l\ami normadan ortiq qizib ketmasdan
ishlashini anglatadi. M
rux
=M
n
shart bo‘yicha tezlikning rostlanishi elektr yuritma
nazariyasida
momentning o‘zgarmas qiymatida tezlikni rostlash deb ataladi.
Bunday tezlikni rostlash usuli rostlash diapazoni kichik bo‘lgan va
shuningdek kichik tezliklarda qisqa muddatli ish rejimida ishlaydigan elektr
yuritmalarda qo‘llaniladi.
Dostları ilə paylaş: