28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

Esda tuting 
 
Passiv schyotlarning tuzilishi quyidagichadir: 

passiv schyotlarning boshlangich salpdosi schyotning kredit tomonida
ko’rsatiladi; 

mablag’’larning manbaalarini ko’payishi schyotning kredit tomonida aks 
ettiriladi;

mablag’’larning manbaalarini kamayishi schyotning debet tomonida aks 
ettiriladi; 

passiv schyotlarning oy oxiriga qoldig’i schyotning kredit tomonida
ko’rsatiladi. 
Debet tomonidagi yozuvlarning jami - debet oborot, kredit tomonidagi
yozuvlarni jami (salpdodan tashqari) -kredit oborot deyiladi. 
 
Esda tuting 
Passiv schyotlarni ko’rinishi quyidagicha 
 
D-t Passiv schyot K-t
 
 
 
oy boshiga 
qoldiq 
manbaaning manbaaning 
kamayishi (-) 
ko’payishi (+) 
oy oxiriga
qoldiq 
Passiv schyotlardagi oy oxiriga bo’lgan qoldiq quyidagi formula 
asosida topiladi: 
S
oy oxiriga
 = S 
oy boshiga 
+ K-t
oborot
 - D-t
oborot
 
 
qoldiq 
qoldiq
 
Passiv schelardagi boshlang’ich qoldiq oborot va oxirgi qoldiqlarni 
yozish tartibini quyidagi misolda ko’rib chiqamiz. 

---

20 
Misol:
bank kreditlari moddasi bo’yicha qisqa muddatli bank krediti 
schyotida oy boshiga 700000 sum qoldiq bor. Bu summa korxonaning, 
firmaning bankga bo’lgan qisqa muddatli kredit bo’yicha qarzini bildiradi. 
Oy davomida qisqa muddatli kredit bo’yicha qarzdorlikning o’zgarishiga doir 
quyidagi operatsiyalar ro’y bergan: 
1.
Hisob kitob schyotdan kika muddatli bank krediti bo’yicha qarzin o’zish 
uchun 700000 sum pul o’tkazib berildi. 
2.
Hisob kitob schyotiga 1000000 qisqa muddatli bank krediti olindi. 
3.
Hisob-kitob schyotidan bankga qisqa muddatli kredit bo’yicha qarzni 
uzish uchun 400000 sum o’tkazib berildi. 
Ushbu operatsiyalarni “Qisqa muddatli bank krediti” schyotida 
quyidagicha aks ettirish mumkin: