8
To’rtinchi operatsiya
. Hisob-kitob schyotidan bankning qisqa
muddatli kredit bo’yicha qarzini uzish uchun pul o’tkazildi - 40000
Mazkur operatsiya bir tomondan
hisob-kitob schyotidagi pul
mablag’’larining kamayishiga olib kelsa,
ikkinchi tomondan, korxonaning
bankga bo’lgan qisqa muddatli kredit bo’yicha qarzlarning kamayishiga olib
keladi. Bunda, balansdagi “Hisob-kitob” schyoti moddasida mablag’’ 40 000
so’mga kamayib, uning hajmi 10000 so’mni tashkil etadi.
SHuningdek,
passiv tomondagi “Qisqa muddatli bank kreditlari” moddasida ham 40000
so’mga kamayish kuzatiladi.
Bu operatsiya balans moddalarining kamayishiga olib keladi.
Tomonlar o’rtasidagi tenglik saqlanib qoladi. To’rtinchi operatsiyadan
keyingi balans quydagi ko’rinishga ega bo’ladi.
Balans._(_to’rtinchi_operatsiyadan_so’ng_)____5_-_jadval_№_Aktiv_Summa,so’m_№'>Balans.
( to’rtinchi operatsiyadan so’ng )
5 - jadval
№
Aktiv
Summa,so’m №
Passiv
Summa
1.
2.
3.
4.
5.
Asosiy vositalar
Materiallar
Kassa
Hisob-kitob
schyoti
(50000-
40000)
Debitorlar
400000
245000
200
10000
5000
1.
2.
3.
4.
Ustav kapitali
Foyda
Bankning
qisqa muddatli
kreditlari (200000-40000)
Mol yetkazib beruvchilar
va
pudratchilar
bilan
hisob-kitoblar
335000
5000
200000
160200
Balans
660200
Balans
660200
Yuqorida ko’rsatilgan operatsiyalar balansda sodir bo’lishi
kuzatiladigan o’zgarishlarni o’zida mujassamlashtirgandir (balansning tub
o’zgarishlari).
Ko’rib chiqilgan oldingi ikkita operatsiyada
balansning faqat aktiv
yoki faqat passivida o’zgarish yuz berib, unda
bir moddaning ikkinchi bir
moddaga qiymat jihatdan qayta guruhlanishi sodir bo’ladi. Lekin balansning
aktiv va passiv tomonlaridagi summalari o’zgarmasdan qoladi. Bu birinchi va
ikkinchi tipdagi o’zgarishlardir.
Qolgan operatsiyalar balansning aktiv
va passiv tomonlaridagi moddalarga ta’siri qiladi.
Bunda ikkala moddaning
ko’payishi (3-operatsiya) yoki kamayishi (4- operatsiya) yuz beradi.
Balansning jami esa, mos ravishda ko’payadi yoki kamayadi. Bu balansning
uchinchi va to’rtinchi tip o’zgarishlari deyiladi.
Balansning xo’jalik operatsiyalari tahsirida o’zgarishlari
1-tip o’zgarish. Balansning aktivida sodir bo’lib
balansning jami
o’zgarmaydi.
2-tip o’zgarish. Balansning passivida sodir bo’lib balansning jami
Dostları ilə paylaş: 
