Qandli diabet 1-turida insulinterapiya sxemasi Insulin QD 1-turining asosiy davosi hisoblanadi. foydalaniladigan insulin
dori vositasining shakli kattalardagi bilan analogik. Insulin iste’mol qilingan ovqat
miqdorini ko‘rsatish qiyin bo‘lgan kichik yoshdagi bolalardan tashqari, kishilarga
ovqatdan oldin kiritiladi. Doza tartibi bemor yoshiga, faollik darajasiga, jinsiy
etilganlik va tashxis qo‘yilgan vaqtga bog‘liq. Tashxis qo‘yilgandan bir necha
haftadan keyin ko‘plab bemorlarda
β-hujayraning qoldiq vazifasi xisobiga
insulinga ehtiyoji vaqtincha kamayadi ("asal oyi" davrida). Bu asal oyi davri bir
necha oydan 2 yilgacha cho‘zilishi mumkin, undan keyin insulinga ehtiyoj kuniga
0,7 - 1 TB/kgni tashkil qiladi. Jinsiy yetilish davrida bemor katta dozadagi insulinga
muhtoj bo‘ladi (kuniga 1,5 TB/kggacha), u pubertatda gormonlar darajasining
oshishiga sabab bo‘luvchi insulinga rezistentlikni kompensatsiya qiladi.
Jadval 3.7 Insulinga kunlik ehtiyoj(TB/kg ideal tana vazni)
Diabet
debyuti
Asal oyi Davomli
diabet
Dekompen
satsiya
(ketoatsidoz)
Pre-
pubertat
Pubertat
Insulinga
kunlik
ehtiyoj
0,5-0,6
<0,5
0,7-0,8
1,0-1,5
0,6-1,0
1,0-2,0
Jadval 3.8. O‘zbekistonda qandli diabet 1-turi bemorlarida qo‘llanishiga tavsiya qilinadigan insulinlar ro‘yxati Insulinlar Dori vositalari ro‘yxati Ta’sir boshlanishi Ta’sir ning pikka chiqishi Ta’sir davomiyligi U-100
ultra qisqa
ta’sirli (inson
insulini analogi)
Xumalong
(LizPro)
Novo-Rapid
(Aspart)
Apidra
15 daqiqa
o‘tgach
0,5-2 mdan
keyin
3-5
U-100
Qisqa ta’sir
-Aktrapid NM
Xumulin R
-Insuman rapid
-Gensulin R
-Gensulin R
-Vosulin R
30daqiqa
o‘tgach
1-3 mdan
keyin
6-8
U-100
O‘rtacha ta’sir
davomiyligi
Protofan
Xumulin NPX
Insuman bazal
Gansulin N
Gensulin N
Vosulin N
1,5soatdan
keyin
1soat
o‘tgach
1soat
o‘tgach
4-6 soat
o‘tgach
4-8 soat
o‘tgach
3-4 soat
o‘tgach
12-14
18-20
18-20
U-100
Uzoq davomli
ta’sir
Glargin (Lantus)
Detemir
(Levemir)
1 soat
o‘tgach
Pik
kuzatilmay
di
24
