3 ‒ mavzu. Ma’lumotlar bazasi va uni boshqarish tizimlari Reja

«Отчёты» 
(Hisobotlar)
 
— bu ob’yekt yordamida saralangan ma’lumotlar 
qulay va kurgazmali ravishda kog’ozga chop etiladi. 
5.
 «Макросы» 
(Makroslar)
 
— makrobuyruqlardan iborat ob’yekt. Murakkab 
va tez-tez murojaat kilinadigan amallarni bitta makrosga guruxlab, unga ajratilgan 
tugmacha belgilanadi va ana shu amallarni bajarish urniga ushbu tugmacha bosiladi. 
Bunda amallar bajarish tezligi oshadi. 
6. 
«Модули» 
(Modullar)
 
— Microsoft Access dasturining imkoniyatini 
oshirish maksadida ichki Visual Basic tilida yozilgan dasturlarni o’z ichiga oluvchi 
ob’yekt.

---

Bundan tashqari ,
 «Страницы»
(Saxifalar) nomli aloxida ob’yekt ham mavjud. Bu 
ob’yekt HTML kodida bajarilgan, Web — saxifada joylashtiriladigan va tarmoq 
orqali mijozga o’zatiladigan aloxida ob’yektdir.
Biror ma’lumotlar bazasini loyihalash va yaratish uchun Microsoft Access 
dasturini ishga tushirish kerak. Buning uchun WINDOWS oynasining masalalar 
panelidagi «
Пуск
» tugmachasi ustiga sichkoncha ko’rsatkichini olib borib chap 
tugmachasini bosamiz va «
Программы
» bo’limiga o’tib, Microsoft Access qismini 
tanlab olamiz 
Dastur ishga tushgandan keyin quyidagi oyna xosil bo’ladi (3.2-rasm): 

---

MBning dastlabki oynasida yuqorida sanab o’tilgan 
 6
ta asosiy ob’yektlarning 
ilovalaridan tashqari, yana 
3
ta buyruq tugmachalari mavjud. Bular: 
«Открыть» 
(Ochish), 
«Конструктор» 
(Tuzuvchi),
 «Создать» 
(Yфratish) tugmachalaridir.
«Открыть»
(Ochish)
 
tugmachasi 
tanlangan 
ob’yektni 
ochadi. 
«Конструктор» 
(Tuzuvchi) ham tanlangan ob’yektni ochadi, lekin u ob’yektning 
tuzilmasinigina ochib, uning mazmunini emas, balki tuzilishini to’g’rilash imkonini 
beradi. Agar ob’yekt jadval bo’lsa, unga yangi maydonlar kiritish yoki mavjud 
maydonlarning xossalarini o’zgartirish mumkin. 
«Создать» 
(Yaratish) tugmachasi 
yangi ob’yektlarni: jadvallar, so’rovlar, shakllar va hisobotlarni yaratish uchun 
ishlatiladi. 
Biror MBni yaratishdan oldin albatta uning loyihasini ishlab chiqish lozim. 
Buning uchun MBning tuzilmasini aniqlab olish kerak bo’ladi. MBning yaxshi 
tuzilmasi talablarga mos keladigan, samarali MBni yaratish uchun asos bo’ladi. 
MS Accessda MBni yaratishning ikki usuli mavjud. Ulardan biri bo’sh bazani 
yaratib, so’ngra unga jadvallar, shakllar, hisobotlar va boshqa ob’yektlarni 
kiritishdan iborat. Bu usul ancha yengil va qulay bo’lgani bilan MBning har bir 
elementini alohida aniqlashga to’g’ri keladi. Shuning uchun ikkinchi usuldan 
ko’proq foydalanishadi. Unda
 «Мастер»
(Usta) yordamida barcha kerakli jadvallar, 
shakllar va hisobotlarga ega bo’lgan ma’lum turdagi MB birdaniga yaratiladi, 
so’ngra tegishli o’zgartirishlarni bajarish mumkin. Bu boshlang’ich MBni 
yaratishning eng sodda usulidir.