3. Hayot faoliyati xavfsizligi va ekologiya

1.2.3.Servis modellari va asosiy yetkazib beruvchi provayderlar

Software as a Service (SaaS) – xizmat sifatida dasturiy taminot. Istemolchi ushbu modeldan provayder tomonidan bulutli infratuzilmasida ishga tushurilgan ilovadan foydalanadi. Interfeys (veb-brovzer) yoki dastur interfeysi orqali mijoz foydalana olishi mumkin…”[2] Istemolchi bulutli infratuzilma asosini boshqarish va nazorat qilish xuquqiga ega, shu jumladan: tarmoqni, serverni, operatsion tizimni, malumotlar bazasini xatto ilovalar parameterlarini o’zgartirish imkoniyati berilmagan.
Platform as a Service (PaaS) – xizmat sifatida platforma. Bulutli xisoblash istemolchiga dasturiy platformadan foydalanish uchun ruhsat berilgan model xisoblanadi, bunda quydagi imkoniyatlardan foydala oladi: operatsion tizim, malumotlar bazasi, prikladnoy DT, ishlab chiqish vositalari va DT sinovi.
Istemolchi uchun, kompyuter platformasiga o’rnatilgan operatsion tizim, web – ilovalarni ishlab chiqish, tarqatish va boshqarish uchun maxsus vositalar ijaraga beriladi. Istemolchi bulut infratuzilma asosini boshqarish xuquqiga ega emas, shu jumladan: tarmoq, serverlar, operatsion tizimlar yoki malumotlar bazasini xam lekin tarqatilgan ilovalar va ish olib borayotgan muhit konfiguratsiya parametlarni sozlash imkoniyati mavjud.
Infrastructure as a Service (IaaS) – xizmat sifatida infrastruktura. Istemolchi ushbu bulutli xisoblash modelida ishlov berish vositalarini boshqarish va saqlash, fundamental hisoblash resurslari (virtual serverlar va tarmoq infrastrukturalar) nazorat qilish xuquqiga ega. Bunda istemolchi o’zining xoxishiga ko’ra operatsion tizimlar va dasturlarni mustaqil tarizda o’rnatish mumkin. Shunda istemolchi abstrak xisoblash kuchi(server vaqti, disk maydoni va tarmoq kanallarni o’tkazish qobilyati) yoki autsorsing IT- infrastrukturalardan foydalanish mumkin. Istemolchi bulut infrasutrukturasini asosini boshqarmaydi, lekin operatsion tizim , saqlanayotgan va tarqalgan ilovalarni boshqarish imkoniyatiga ega.
Bulutli malumotlar markazi yoki malumotlarga ishlov berish markazida
(ЦОД) quydagilar joylashtirilgan bo’ladi : fizik uzkunalar yoki hardware (serverlar, malumotlar saqlash bazasi, ish stansiyalar), tizimli dasturiy taminot (OC, virtualizatsiya vositasi, avtomatizatsiya) instrumental va prikladnoy DT, uskunalarni boshqarish tizimi (Equipment management systems), tarmoq infratuzilmasi (Network infrastructure): marshutizator va kommutatorlar (routers and switches) fizik uskunalarni ulash va birlashtirish uchun. Shu jumladan tizim muxandisi taminoti malumotlar markazi ishini normal taminlaydi (Systems of engineering support).