3-laboratoriya ishi mavzu: jadval redaktorlaridan iqtisodiy masalalarni yechish jarayonida foydalanish (6 soat) Ishdan

Jadvaldagi ma’lumotlarni saralash va filtrlash

Excel dasturining yana bir imkoniyati shundan iboratki, katta hajm- dagi jadvallar bilan ishlayotganda jadvaldagi hamma ma’lumotlarni ek- ranga chiqarmasdan, balki ma’lum bir qismini ham chiqarish, ya’ni filtr- lash mumkin.
Masalan, Toshkent shahrida joylashgan biror firmaning boshqa shaharlarda mavjud bo‘lgan filiallarida yarim yillik (yanvar-iyun) rejasi- ning bajarilishi haqidagi jadval berilgan bo‘lsin.

Bu jadvaldan faqat Toshkent shahridagi filiallar to‘g‘risidagi ma’lumotni olish uchun quyidagi buyruqlardan foydalaniladi: buning uchun kursor jadvalning yuqoridan birinchi yacheykasida turishi kerak. So‘ngra menyuning Данные menyusining Сортировка и фильтр bandi va undan Фильтр buyrug‘i tanlanadi.

Ekranda hosil bo‘lgan muloqat oynasidan Toshkent so‘zida sich- qoncha tugmachasi bosiladi va natijada ekranda faqat Toshkent shahri- dagi filiallar to‘g‘risidagi ma’lumot paydo bo‘ladi.

Jadvaldagi ma’lumotlarni o‘sib yoki kamayib borish (yoki alvafit bo‘yicha) tartibida saralash quyidagicha bajariladi: Данные menyu- sining Сортировка и фильтр bandi va undan Сортировка bandi tan- lanadi. Ekrandagi muloqat oynasiga ustun nomi kiritiladi hamda o‘sib yoki kamayib borish tartibi tanlanadi.
va OK tugmachasi bosiladi. Natijada ekranda shaharlar nomlari alvafit bo‘yicha saralangan jadval paydo bo‘ladi.

Topshiriq №1

1. 
   Asosiy materiallar xarajati.
   

№	Ko‘rsatkich nomi	1 chorak	2 chorak	3 chorak	4 chorak	yillik
1.	Mahsulot ishlab chiqarish hajmi	14000	32000	36000	19000
2.	Bitta talab qilingan mahsulot uchun material soni	5	5	5	5	5
3.	Jami talab qilingan material
4.	Davr oxiridagi material zaxirasi	16000	18000	9600	7500	7500
5.	Umumiy talab qilingan material
6.	Davr boshidagi material zaxirasi
7.	Soliq olinishi lozim bo‘lgan material
8.	1 kg xom ashyo bahosi	0.6	0.6	0.6	0.6	0.6
9.	Soliq olinishi lozim bo‘lgan material qiymati
10.	Yil boshi kredit schyoti	25800				25800
11.	Material uchun to‘lov 1-chorak
12.	Material uchun to‘lov 2-chorak
13.	Material uchun to‘lov 3-chorak
14.	Material uchun to‘lov 4-chorak
15.	Jami to‘lovlar

3-ko‘rsatkichni topish uchun 1-ko‘rsatkichga 2-ko‘rsatkich ko‘paytiriladi .
5-ko‘rsatkichni topish uchun 3-ko‘rsatkichga 4-ko‘rsatkich qo‘shiladi. 6-ko‘rsatkichni topish uchun 3-ko‘rsatkichning 10%i olinadi.
7- ko‘rsatkichni topish uchun 5-ko‘rsatkichdan 6-ko‘rsatkich ayriladi.
9-ko‘rsatkichni topish uchun 7-ko‘rsatkichga 8-ko‘rsatkich ko‘pay- tiriladi .
11chi, 12chi, 13chi va 14 chi ko‘rsatkichlarni topish uchun 9- ko‘rsatkichning 50% joriy yilga va qolgan 50% keyingi yilga yoziladi.
15-ko‘rsatkichni topish uchun 10 – ko‘rsatkichdan 14-ko‘rsatkichgacha qo‘shiladi.

2. 
   Tashkilot bo‘limlarining 2014 yil yanvar-iyun oylarida sarf qilingan xizmat safari xarajatlarini hisoblang. Bo‘limlar bo‘yicha 6 oy davomida o‘rtacha hamda tashkilot bo‘yicha har oyda sarf qilingan pul miqdorini aniqlang. Pul miqdorlarini ixtiyoriy birlikda oling. Bo‘limlar sifatida shartli ravishda «Marketing» «Hisobxona», «Reja-moliya» va «Kadrlar» nomlari olinsin.
   

Topshiriq №2. Mehnat xarajati rejasi

№	Ko‘rsatkich nomi	1 chorak	2 chorak	3 chorak	4 chorak	yillik
1.	Mahsulot ishlab chiqarish hajmi	14000	32000	36000	19000
2.	Xodimlar mehnat xarajati	0.8	0.8	0.8	0.8	0.8
3.	Jami mehnat xarajati
4.	Bir soat ish haqining bahosi	7.5	7.5	7.5	7.5	7.5
5.	Mehnatga haq to‘lov

3-ko‘rsatkichni topish uchun 1-ko‘rsatkichga 2-ko‘rsatkich ko‘paytiriladi. 5-ko‘rsatkichni topish uchun 3-ko‘rsatkichga 4-ko‘rsatkich ko‘paytiriladi.


_2. y 
funksiyaning qiymatini [-5; 5] oraliqda h=0,5 qadam bilan hisoblash jadvalini tuzing. Tuzilgan jadval asosida funksiyaning eng katta qiymatini toping.
Topshiriq №3. Ustama xarajatlarning byudjeti

№	Ko‘rsatkich nomi	1 chorak	2 chorak	3 chorak	4 chorak	yillik
1.	Mehnat xarajatlari	11200	25600	28800	15200
2.	O‘zgaruvchan ustama xarajatlar	2	2	2	2	2
3.	O‘zgaruvchan ustama xarajatlar rejasi
4.	Doimiy xarajatlar	60600	60600	60600	60600
5.	Jami ustama xarajatlar
6.	Amortizatsiya	15000	15000	15000	15000
7.	Ustama xarajatlarning to`lanishi

3-ko‘rsatkichni topish uchun 1-ko‘rsatkichga 2-ko‘rsatkich ko‘paytiriladi.
5-ko‘rsatkichni topish uchun 3-ko‘rsatkichga 4-ko‘rsatkich qo‘shiladi. 7-ko‘rsatkichni topish uchun 5-ko‘rsatkichdan 6-ko‘rsatkich ayiriladi.
2. Vaqt va tezlikning har bir qiymati uchun bosib o‘tilgan yo‘lni hisoblang. Tuzilgan jadval asosida butun yo‘lning uzunligini, o‘rtacha tezlik qiymatini toping.

Vaqt(t), soat	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Tezlik(v), km/soat	40	45	50	55	65	80	90	110	125	140

Topshiriq №4 Mahsulot zaxirasining byudjeti

№	Ko‘rsatkich nomi	Miqdor	Xarajat birligi	Jami xarajat
1.	Mahsulot birligining asosiy material hajmi	5	0.6	3
2.	Mahsulot birligining mehnat xarajati	0.8	7.5	6
3.	Mahsulot birligining ustama xarajati	0.8	5	4
4.	Mahsulot birligining jami xarajati
5.	Tayyor mahsulot zaxirasi			26000
6.	Yil oxiridagi mahsulot zaxirasi	3000

4-ko‘rsatkichni topish uchun 1-ko‘rsatkichdan 3-ko‘rsatkichgacha qo‘shiladi.
6-ko‘rsatkich jami xarajatini topish uchun 4-ko‘rsatkichni jami xarajatini 6-ko‘rsatkichdagi yil oxirgi mahsulot zaxirasini miqdoriga ko‘paytiramiz.
2. Tashkilot bo‘limlarining 2013 yil iyul-dekabr oylarida sarf qilin- gan xizmat safari xarajatlarini hisoblang. Bo‘limlar bo‘yicha 6 oy davomida hamda tashkilot bo‘yicha har oyda sarf qilingan pul miqdorini aniqlang. Pul miqdorlarini ixtiyoriy birlikda oling. Bo‘limlar sifatida shartli ravishda «Xodimlar» «Hisobxona», «Texnik xodimlar» va «1- bo‘lim» olinsin.