3-mavzu: Yo‘l belgi guruhlari

Harakat oqimining tezligi - yo‘l bo‘laklari bo‘yicha har xil transport vositalarining tezligini 
alohida va umuman o‘zgarishini ko‘rsatuvchi ko‘rsatkich, o‘lchov birligi m/s yoki km/soat. 
Maqsad va vazifalariga qarab hisobiy, oniy, aloqa, konstruktiv, texnik tezlik [1] turlariga 
bo‘linadi. 
Transport harakatini tavsiflovchi keyingi ko‘rsatkich transport oqimning zichligi - 1km 
yo‘lning bitta harakat polosasidagi transport vositalari soni bilan o‘lchanadi (
q
- km/dona). Bu 
ko‘rsatkich harakat tarkibiga, uning tezligiga va yo‘l sharoitiga nisbatan o‘zgaradi.Yengil 
avtomobillardan iborat maksimal transport oqimining zichligi 
max
q
= 200 avt/km bunda 
V
=0 
km/soat; shu transport oqimining optimal zichligi 
опт
q
= 15-25 avt/km. 
Harakatning ushlanishi - yo‘l uchastkasida hisobiy tezlikka nisbatan transport vositalari 
tezligining pasayishi tushuniladi, uni m/s yoki km/soatda, shuningdek, sekund miqdorida ham 
aniqlash mumkin. 
Piyodalar harakatini tavsiflovchi ko‘rsatkichlar ham asosan harakat miqdori, tezlik va zichlik
orqali belgilanadi va fizik jihatdan avval keltirilgan birliklarda o‘lchanadi. 

---

- 29 - 
Piyodalarning harakat miqdori - ma’lum yo‘l kesimidan vaqt birligi ichida o‘tgan piyodalar 
soni bilan o‘lchanadi, o‘lchov birligi piyoda/soat, piyoda/sutka. Piyodalar harakat miqdori 
o‘zgaruvchan ko‘rsatkich bo‘lib, u oylar, hafta kunlari va sutka soatlari ichida yo‘nalishlar bo‘yicha 
o‘zgarib turadi hamda ko‘chaning ahamiyatiga bog‘liq. Masalan, yirik shaharlarning markaziy 
ko‘chalarida, xususan Vilnyusda 9

12; Moskvada 10

15; Sankt-Peterburgda 12

20; Toshkentda 
8

10 ming piyoda/soat miqdorida kuzatilsa, tuman ahamiyatidagi ko‘chalarda esa 50

150 
piyoda/soatni tashkil etadi.