Axborot berish funksiyasi – bu ichki va tashqi foydalanuvchilarni xo‘jalik
faoliyati, uning mablag‘lari, mablag‘larni tashkil topish manbalari, faoliyat natijalari
to‘g‘risidagi axborotlar bilan ta’minlash. Foydalanuvchilarga beriladigan axborotlar
qo‘yidagi talablarga javob berishi kerak:
•
Reallik – beriladigan axborotlarni aniq boshlang‘ich hujjatlarga asoslanganligi;
•
O‘z vaqtidalilik – axborotlarni foydalanuvchilarga kerakli vaqtda yetkazish;
•
Batafsillik- axborotlarni foydalanuvchilarga ularning talablarini qoniqtiradigan
mazmunda berish;
•
Neytrallik – axborotlarni foydalanuvchilarga bir-birini huquqlariga putur
yetkazmasdan berish;
Xo‘jalik hisobi beradigan axborotlar xalq xo‘jaligining barcha bo‘g‘inlarini
strategig va taktik boshqarish vositasi, o‘tqaziladigan iqtisodiy tahlil va auditning asosiy
manbai, nazorat qilish quroli hisoblanadi.
Nazorat – bu yuz bergan, berayotgan va beradigan xodisa va jarayonlarni
qonuniyligi, haqqoniyligi va to‘g‘ri rasmiylashtirilganligini tekshirish. Xo‘jalik hisobi
tomonidan olib boriladigan nazoratni asosan uchta turga bo‘lish mumkin:
•
Dastlabki nazorat
•
Joriy nazorat
•
Keyingi nazorat
Dastlabki nazorat – xo‘jalikda yuz bergan va beradigan xodisa va operatsiyalarni
qonuniyligi, ular bo‘yicha tayyorlangan boshlang‘ich hujjatlarni to‘g‘riligini ularni
imzolash chog‘ida tekshirish.
Joriy nazorat – yuz bergan jarayon va operatsiyalarni ular bo‘yicha tuzilgan
hisobotlarni qabul qilish chog‘ida tekshirish.
Keyingi nazorat – xo‘jalikda yuz bergan jarayon va operatsiyalarni, mablag‘lar
holatini inventarizatsiya qilish, taftish o‘tkazish, taqqoslama dalolatnomalarni tuzish
yo‘llari bilan tekshirish.
PDF created with pdfFactory trial version
www.pdffactory.com
