4. Uzoqlashgan kompyuter orqali tarmoq xizmatini olish (Telnet) Telnet dasturi butunlay boshqa imkoniyatlar ochib beradi. Uning yordamida boshqa kompyuter bilan aloqa oʻrnatish mumkin va undan interaktiv rejimda foydalanish mumkin. Bu shuni bildiradiki, uzoqdagi kompyuter bilan Telnet aloqa oʻrnatilganda siz nazariy jihatdan shunday imkoniyatlarga ega boʻlasizki, goʻyo bevosita shu kompyuter oldida turgandek. Shunday qilib, Telnet-terminal emulyasiyasi dasturidir. Telnet bilan ish seansi paytida tezlik nuqtai nazaridan siz oʻz shahringizda ulanayapsizmi yoki boshqa qit’ada joylashgan tizimga kirayapsizmi, bu hol narxiga ham tegishli. Siz faqatgina qaysi kompyuter orqali Internetga chiqayotgan boʻlsangiz, masalan sizning xizmat koʻrsatuvchingiz xost-kompyuter bilan uni telefon aloqasigagina xaq toʻlaysiz.
Telnet dastur foydalanish juda oddiy. Uning yordamida qandaydir xost-kompyuter bilan aloqa oʻrnatish uchun faqatgina uning Internetdagi toʻliq manzilini bilish talab qilinadi. Shunday manzil sifatida IP-manzil yoki domen nomi boʻlishi mumkin. Kerakli kompyuter bilan aloqa oʻrnatish uchun, Telnet buyrugʻini va kompyuter manzilini koʻrsatish zarur:
Telnet host. domain
Telnet portlari. Ma’lumki, bir necha server dasturlarga ega boʻlgan kompyuterlarni ularni portlari orqali ajratib olinadi, har bir aniq ilovaga oʻzining xalqaro raqami berilgan. Shunday usulda aniqlangan portlarni yaxshi tanilgan (ma’lum boʻlgan) (Well-known) deyiladi.
Telnet uchun Well-known port 23-raqamga ega. Lekin har qanday tizimning administratori boshqa amaliy dasturlar bilan ishlash uchun boʻsh portlardan foydalanishi mumkin.
Uzoqlashgan kompyuter bilan aloqa oʻrnatganingizdan soʻng Telnet avtomatik ravishda “Прозрачный” rejimiga ulanadi. Bu shuni bildiradiki Sizning Telnet-mijoz dasturingiz ham, va unga mos server-dastur ham ulangan xost-kompyuterda fonli rejimda ishlaydi. Ular bu holda faqat uzatish protokoli sifatida ulanishni ta’minlash uchun xizmat qiladi. Bunda boshqa tizimning foydalanuvchi interfeysi bilan qoʻshni xonada ulangan terminalda ishlagandek ishlash mumkin. Bu holda Telnet mijoz/server arxitekturasi faqatgina ixtiyoringizga berilgan buyruqlarni kiritish va ishlatishni boshqaradi. Dasturning oʻzi esa koʻrinmaydigan yoki “Прозрачный” (ravshan) boʻlib qoladi, bundan rejimning oʻzi dalolat beradi.