4. 2- mavzu: turizm korxonalarida biznes- rejalashtirish amaliy mashg’ulot rejasi
Yüklə 238,17 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.2.2.Turizm industriyasi ob’ektlarini biznes rejalashtirish.
|
Xududiy hokimiyat
ham biznes bilan bir qatorda turizm sohasini rivojlantirishga harakat qiladi, chunki turizm iqtisodiyotni rivojlan-tirishning muhim omillaridan biridir. Bu narsani chet el tajribasi yaqqol namoyish etmoqda. Turistik xizmatlarni ko’rsatish yangi ishchi o’rinlarini tashkil qilish demakdir. Ikkinchi tomondan turizm boshka sohalardan farqli o’laroq tevarak atrofga sezilarli zarar yetkazmaydi. Turizmning rivojlanishi boshqa sohalarning (engil va oziq- ovqat sanoati, qishloq xo’jaligi) rivojlanishiga ham ijobiy ta’sir ko’rsatadi va iqtisodiyotni rejalashti-rishda muhim rol o’ynaydi. Tabiiyki bunday rejalarni tuzishda investitsion dasturlarni moliyalashtirish nazarda tutiladi. 4.2.2.Turizm industriyasi ob’ektlarini biznes rejalashtirish. Sohaning biznes rejasi o’z ichiga faoliyat turlarini, moddiy bazani va amalga oshirishda zarur bo’ladigan tashkiliy-huquqiy shakllarni oladi. Turistik faoliyatni to’laqonli tushunish uchun tizimli yondashuvni qo’llash mumkin. Bunday holatda turistik qiziqish ob’ekti birlamchi bo’lib hisoblanadi. Bo’lajak turistlarda qiziqish uyg’otish uchun ma’lum bir hududdagi xususiyatlar, xizmat ko’rsatish turlari qiziqish ob’ekti bo’lib hisoblanadi. Bundaylarga chet ellarga chiqish, madaniy- tarixiy yodgorliklar, tarixiy shaxslar hayoti bilan bog’liq joylar, tabiiy joylar (tog’lar, ko’llar, sharsharalar, g’orlar, ma’danli suvli bo’loqlar va boshqalar) misol bo’ladi. Taklif qilinayotgan turistik ob’ektlar qanchalik ko’p bo’lsa keladigan turistlar ham shuncha ko’p bo’ladi va olinadigan daromad ham salmoqli bo’ladi. Ma’lum bir ob’ekt va hududlarning turistlarni o’ziga jalb eta olish ko’rsatkichlari unga berilgan tavsifnoma hisoblanadi. Turistlarni o’ziga jalb qilish ba’zan izohlab bo’lmaydigan omillarni ham talab qiladi. Hududda turizmni rivojlantirish boshqariladigan jarayon bo’lib, ko’pchilik jihatdan reklama - axborot faoliyatiga bog’liqligi sezilib turadi. Olib borilgan oqilona reklama natijasida ko’pchilik chet ellarda taniqli estrada xodimlarining obro’si omma orasida ushlab turiladi va xattoki bayram va tantanali kunlarda ularning chiqishlari sanoqsiz omma tomonidan kuzatiladi. Shuningdek ko’pchilik san’at, ilm-fan xodimlari, harbiylarga bo’lgan qiziqish ham sun’iy ravishda oshirib boriladi. Turistlar manfaatini qondirish maqsadida tashkil etiladigan barcha shart- sharoitlar moddiy-buyum, axborot, tashkiliy ta’minotni o’z ichiga olishi kerak. Bunday majmuada uchta asosiy ob’ekt guruhini ko’rsatish mumkin. 1. Turistlarni joylashtirish bo’yicha xizmatlarni tashkil etish; 2. Turistik operatorlik va turistik agentlik faoliyatini tashkil etish; 3. Turizmda yordamchi va asosiy xizmatlar. Birinchi guruh ob’ektlari turizm industriyasining moddiy-buyum asosini tashkil etadi. Bularga mehmonxonalar, pansionatlar, motellar va joylashti-rishning qo’shimcha vositalari (kempinglar, yoshlar yotoqxonasi, turistik va sport- sog’lomlashtirish bazalari) kiradi. Yer yuzida joylashtirish ob’ekt-larining yagona klassifikatsiya sistemasi yo’q. Ikkinchi guruhga turoperatorlik va turagentlik faoliyatini amalga oshiradigan firmalar kiradi. Uchinchi guruhga turistik xizmat ko’rsatishda yordamchi va asosiy xizmat ko’rsatuvchi tashkilotlar kiradi, bularga reklama agentliklari, avtotransport tashkilotlari, tarjimonlar byurosi, axborot–tahlil xizmati, esdalik sovg’alari ishlab chiqaruvchi tashkilotlar kiradi. Joylashtirish bo’yicha xizmat ko’rsatuvchi ob’ektlarga soha asosiy fondining katta qismi to’g’ri keladi. Aholi daromadlarining pastligiga qaramasdan so’nggi yillarda turizm sohasida ancha o’zgarishlar bo’lib o’tdi. Turistik faoliyat bilan shug’ullanuvchi ob’ektlarni biznes rejalash-tirishning o’ziga xos xususiyatlari bor. Turizm industriyasi tashkilotlari rivojlanish jarayonining tahlili investitsion faoliyat ikki yo’nalishda bo’lishini ko’rsatmoqda. 1. Mavjud bo’lgan joylashtirish ob’ektlarini rivojlantirish va takomillashtirish. Turistik faoliyat va turistik xizmatlarning turli xillarini o’z ichiga olgan yangi joylashtirish ob’ektlarini yaratish. Amaldagi joylashtirish ob’ektlar bo’yicha investitsion loyihalar turistik xizmatlar sifati va yig’ish to’liqligini talab darajasiga yetkazish bo’yicha ularni ta’mirlash va modernizatsiyalashdan iborat. Yuqori sifatli xizmatlar ko’rsatish natijasida (ayniqsa poytaxt, qator kurortlar joylashgan tumanlar misolida) joylashtirish obe’ktlari qurilishi ko’payaveradi. O’zbekiston uchun turizmga investitsiyalarning istiqbolli yo’nalishini yo’lga qo’yishda mehmonxona xo’jaligi va qo’shimcha joylashtirish vositalarini barpo etish ko’zda tutilgan. Joylashtirish vositalarini biznes rejalashtirishning muhim vazifalaridan biri investitsion loyihani amalga oshirishda uning qulay tashkiliy shakllarini aniqlashdir. Mehmondo’stlik industriyasining tashkiliy-huquqiy shakllarini rekonstruktsiyalash va modernizatsiyalashda o’zgartirishlar kiritish uchun tegishli sabablar bo’lmog’i zarur. Masalan: − ob’ektlar xususiy egalari o’rtasida eng qulay o’zaro munosabat o’rnatish zaruriyati; − investitsion loyihalarni amalga oshirish uchun qo’shimcha moliyaviy vositalarni jalb qilishga imkoniyat yaratuvchi tashkiliy-huquqiy shaklga o’tish. Shunga o’xshash muammolar investitsion loyihalarni barpo etishdagi yangi tashkilotlarning tashabbuskorlari – yuridik shaxslar tomonidan yechiladi. Bu tabiiy, chunki egiluvchan tashkiliy-huquqiy shaklda yaratilgan tashkilotlarda bu erkinlik harakatlari qonunchilik asosida bo’lishi bir tomondan, ikkinchi tomondan, qonunchilik asosida xususiylashtirilgan mulkdorning istaklarini himoya qilishga qaratilgan bo’lib menedjerlar va mulkdor o’rtasidagi munosabatlar shartidir. Yüklə 238,17 Kb. Dostları ilə paylaş:
|