4-Laboratoriya ishi gvrp protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini o‘rganish Ishning maqsadi

---

4-Laboratoriya ishi 
GVRP protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini o‘rganish 
 
Ishning maqsadi: GVRP protokolini sozlash va uni qo„llanilishi bo„yicha 
amaliy ko„nikmalarni hosil qilish. 
 
Nazariy qism 
GARP Vlan Registration Protocol (GVRP) – OSI modelining kanal 
pog„onasi protokoli bo„lib, IEEE 802.1p standarti asosida lokal tarmoqlardagi
kommutatorlarga VLAN larni dinamik ravishda ro„yxatdan o„tkazish imkonini 
beruvchi protokol hisoblanadi.
GVRP ning asosiy maqsadi – kommutatorlarga har bir kommutatorda qo„lda 
sozlanishi kerak bo„lgan VLAN ma‟lumotlarini avtomatik ravishda aniqlashga 
ruxsat berishdir. Bunga lokal tarmoq bo„ylab VLAN identifikatorlarini tarqatish 
orqali (GVRP yordamida) erishish mumkin. GVRP dan tarmoq serverlarida ham 
foydalanish mumkin. Ushbu serverlar odatda bir nechta VLAN larga qo„shilish 
uchun tuziladi va keyin kommutatorlarga qaysi VLAN larga qo„shilishni 
xohlashini aytadi. GVRP ning yana bir vazifasi VLAN atributlarini ro„yxatdan 
o„tkazish va ro„yxatdan o„chirish uchun ishlatiladi. GARP ilovalarni MAC 
manzillari bo„yicha aniqlaydi. IEEE Std 802.1Q VLAN ilovasiga (GVRP) 01-80-
C2-00-00-21 ni tayinlaydi.
GARP xabarlari 
GARP a‟zolari GARP xabarlari orqali VLAN ma‟lumotlarini almashadilar. 
Asosiy GARP xabarlari: qo„shilish xabarlari (join message), xabarni olib tashlash 
(leave message) va barcha xabarlarni olib tashlash (LeaveAll messages) 
xabarlaridir. 
Qo‘shilish xabari (join message) 
GARP a‟zosi boshqa qurilmalar uning atributlarini ro„yxatdan o„tkazishini 
kutsa, u boshqa qurilmalarga qo„shilish xabarlarini yuboradi. GARP a‟zosi boshqa 
a‟zodan qo„shilish xabarini olganida yoki u atributlar bilan statik tarzda sozlangan 

---

bo„lsa, u qurilmalar yangi atributlarni ro„yxatdan o„tkazishi uchun boshqa 
qurilmalarga qo„shilish xabarlarini yuboradi. 
Qo„shilish xabarlari ikki turga bo„linadi: 
JoinEmpty xabari: ro„yxatdan o„tmagan atributni e‟lon qiladi; 
JoinIn xabari: ro„yxatdan o„tgan atributni e‟lon qiladi. 
Leave xabari (leave message) 
GARP a‟zosi boshqa qurilmalar o„z atributlarini ro„yxatdan olib tashlashni 
(o„chirishni) kutsa, u boshqa qurilmalarga Leave xabarlarini yuboradi. GARP 
a‟zosi boshqa a‟zodan ruxsatnoma xabarini olganida yoki uning ba‟zi atributlari 
statik ravishda bekor qilinganda, u boshqa qurilmalarga ham Leave xabarlarini 
yuboradi. 
Leave xabarlari ikki turga bo„linadi: 
LeaveEmpty xabari: ro„yxatdan o„tmagan atributni ro„yxatdan olib tashlaydi. 
LeaveIn xabari: ro„yxatdan o„tgan atributni ro„yxatdan olib tashlaydi. 
LeaveAll xabarlari (LeaveAll messages) 
A‟zo ishga tushganda, u LeaveAll taymerini ishga tushiradi. LeaveAll 
taymerining muddati tugagach, a‟zo LeaveAll xabarlarini boshqa qurilmalarga 
yuboradi. Boshqa a‟zolar mahalliy a‟zoning atributlarini qayta ro„yxatdan 
o„tkazishi uchun a‟zo barcha atributlarni ro„yxatdan o„chirish uchun LeaveAll 
xabarlarini yuboradi. LeaveAll xabarlari vaqti-vaqti bilan tarmoqdan keraksiz 
atributlarni olib tashlash uchun ishlatiladi. Masalan, a‟zo atributi olib tashlanadi 
(o„chiriladi).
GARP taymerlar 
GARP to„rtta taymerni belgilaydi: 
- taymerga qo„shilish (Join timer); 
- taymerni ushlab turish (Hold timer); 
- taymerni olib tashlash (Leave timer); 
- barcha taymerlarni olib tashlash (LeaveAll timer). 
Ro„yxatga olish rejimlari 

---

Qo„lda sozlangan VLAN statik VLAN, GVRP yordamida yaratilgan VLAN 
esa dinamik VLAN hisoblanadi. GVRP uchta ro„yxatga olish rejimini taqdim 
etadi. Statik VLAN lar va dinamik VLAN lar har bir ro„yxatga olish rejimida 
turlicha ishlaydi. GVRP ro„yxatga olish rejimlari quyidagilar: 
Normal: Ushbu rejimda dinamik VLAN larni interfeyslarda ro„yxatdan 
o„tkazish mumkin, interfeyslar dinamik VLAN va statik VLAN larni e‟lon qilishi 
mumkin. 
Fixed: Ushbu rejimda dinamik VLAN larni interfeysda ro„yxatdan o„tkazib 
bo„lmaydi, interfeyslar statik VLAN lar ma‟lumotlarini e‟lon qilishi mumkin.