4-mavzu. Grafik modellashtirish. Loyihalash jarayonida amaliy dasturlarni grafik imkoniyatlaridan foydalanish. Reja

4.5-rasm.COREL DRAW muharrirni ishga tushirish. 
Natijada Windows sistemasining barcha oynalariga o’xshash COREL DRAW 
muharririnig oynasi ochiladi. 
4.6-rasm.COREL DRAW muharririnig oynasi. 
Corel Draw boshqa grafik muharrirlariga nisbatan matnlar bilan yaxshi 
ishlaydi, ya’ni nashriyot sistemalarida masalan, yumoristik yoki boshqacha 
kitoblarni har xil va turli o’lchamdagi harflar bilan yozish mumkin.Siz o’zingiz 
fotosuratingizni skanerdan o’tkazib,Corel Draw yordamida shu rasmingizni 
chiroyli portretga aylantirishingiz mumkin.Bunday professional murakkab grafik 
muharririda fayllarning kengaytmasi filt/cdr ko’rinishda bo’ladi.Fayllarni import 
va eksport qilish eng yaxshi qulayliklardan biri hisoblanadi.Fazoviy grafikada uch 
o‘lchamli grafikani yaratish.Uch o’lchovli modellashtirish, animatsiyalar yaratish 
va vizuallashtirishda 
3D Studio Max
dasturi dasturiy ta’minotlar bozorining 
yetakchisi hisoblanadi.3D Studio MAX dasturining yangi versiyalari yanada 
takomillastirilgan imkoniyatlarni taqdim etadi, qaysikim uch o’lchovli modellar va 
animatsiyalar yaratuvchilarning o’sib kelayotgan ehtiyojlarini qondirishdan 
iboratdir.3D Studio MAX ochiq arxitekturasi animatorlarga 100 dan ortiq 
qo’shilgan ilovalaridan oson va tezkor foydalanish imkoniyatlarini beradi.Ularda 

---

3D Studio MAX SDK yordamida hatto o’z dastur modul-ilovalaringizni 
yaratishingiz va shu orqali ularning ijod uchun original ko’rinishga ega bo’lishini 
ta’minlash mumkin. 
Uch o‘lchovli grafika ilmiy tekshirishlarda, injenerlik loyiha ishlarida, 
fizik ob‘ektlarning kompyuter modellarini qurishda keng qo‘llaniladi. Uch 
o‘lchovli grafika kompyuter grafikasi tarkibiga kiruvchi eng murakkab va keng 
qamrovli yo‘nalishdir.Uch o‘lchovli grafika bilan ishlovchi foydalanuvchi 
loyihalash, yoritish, obo‘ektlar va kameralarni ko‘chirish, tovush va namoyish 
effektlardan foydalanish kabi sohalardan bilimlarga ega bo‘lishi kerak. Bu yerda 
shu sohaning tashkil etuvchilari - fazolar,ob’ektlarni modellashtirish, 
animanamoyish to’g’risida ma’lumotlar keltiriladi. 
Ayniqsa kompakt diskdan fayllarni import qilish ko‘p oxirgi yillarda 
ananaviy 2D grafik dasturlar bilan uch o‘lchovli 3D model- lashtirish, animasiya 
va namoyish dasturlari ko‘p tarqaldi. Shu davrda ishlab chiqilgan dasturlardan 
Discreet 
kompaniyasining 
3D 
Studio 
MAX 
yoki 
Alias 
Wavefront 
kompaniyasining JAVA dasturlari o‘z mohiyatlari bo‘yicha gibrid grafik 
paketlardir. Chunki ular bir tomondan 2D va 3D vektorli ob’ektlar bilan ishlash 
imkoniyatini bersa, ikkinchi tomondan ish natijasidan pikselli (rastrli) tasvir - 
alohida kadr sifatida yoki videotasmada olinadi.3D modellashtirishning 
xususiyatlari va ularda animasiya harakatlarni qo‘shish imkoniyati ularga bo‘lgan 
qiziqishni keskin oshirib yuboradi.Ularni: 
✓
namoyish effektlarini kino va video industriyada; 
✓
televizion tijoratda (reklamada); 
✓
Interaktiv o‘yinlarda; 
✓
sanoat va arxitektura dizaynida (bezashda); 
✓
ilmiy, tibbiy va sud namoyishlarida; 
✓
o‘rgatuvchi dasturlar va kompyuterda ishlatish mumkin. 
Shuni ta’kidlash lozimki uch o‘lchovli grafika dasturlari kompyuter quril-malari, 
uning dasturiy ta’minoti hamda u bilan ishlovchi dizayner bilimlariga juda yuqori 
talablar qo‘yadi.Uch o‘lchovli grafika bilan ishlaganda, shakllar hosil qilinadigan 
fazoga alohida e’tibor berish kerak.Bu holda an’anaviy 2D - tekislik uch 
o‘lchovli grafika maqsadlariga to‘g‘ri keltiriladi.3D - grafikada ishchi fazoni 
shunday ifodalash kerakki, unda nafaqat modellashtirilayotgan uch o‘lchovli 
geometrik shaklni, balki uning geometrik joylashishi va holati hisobga olinishi 
kerak.Uch o‘lchovli grafikada Dekart, silindrik va sferik koordirata sistemalari 
ishlatiladi. 
Qurilgan barcha uch o‘lchovli ob’ektlarni geometrik va nogeometrik ob’ektlarga 
bo‘lish mumkin.Geometrik ob’ektga asosan sahna tashkil etuvchilarini qurishda 
ishlatiladi:personajlar, jismlar, boshqa so‘z bilan aytganda - mavjud borliq 

---

ob’ektlari. 
Nogeometrik ob’ektlar esa sahnaga jonlilik hissini berish uchun (to‘g‘ri 
yoritish), ob’ektlarga ta’sir etuvchi kuchlarni modellashtirishda (masalan 
gravi- tasiya yoki shamol esishi) va hokazolar. 
Boshqacha aytganda namoyish etilayotgan kadrda geometrik ob’ektlar 
aynan (chiziqlar va sirtlar ko‘rinishda), nogeometrik ob’ektlar esa oraliq (soyalar, 
tezlanish va hokazo ) ko‘rinishda namoyon bo’ladi.