4-mavzu: Matnning tahlili va tahriri


Matn tuzuvchi ushbu ikki manbaga tayanishi zarur



Yüklə 0,96 Mb.
səhifə2/7
tarix08.04.2023
ölçüsü0,96 Mb.
#94743
1   2   3   4   5   6   7
6-mavzu. Matn tahlili va tahriri

Matn tuzuvchi ushbu ikki manbaga tayanishi zarur.
Matnda ba’zan bir-biriga zid gaplar berilib qoladi. Masalan: Bozorda xorijdan keltirilgan mahsulotlar juda ko‘p, lekin ular juda qimmat. Qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplar mazmunan bir-biriga zid bo‘lsa ham, ular o‘rtasida mantiqiy uzilish yo‘q. Chunki bozorda mahsulotlarning ko‘pligi
ularning arzonlashishiga
sabab bo‘lsa-da, ammo
mahsulotning xorijdan
keltirilganligi, sifati, foyda va
xaridorlarning talabi ularning
arzonlashishiga asos bo‘la olmaydi.
Muvaffaqiyatli tuzilmagan gap ham
mantiqning buzilishiga olib kelishi mumkin: Ferma jonkuyarlari olti oylik davlatga sut sotish rejasini muddatdan oldin bajardilar (gazetadan).
Tavsifiy matnlarda shaxs, narsa, voqea-hodisaning muhim belgilari aniq ma’lumotlar, sifatlovchi ifodalar orqali bayon qilinadi.
Ixtisoslikka oid matn tuzishda esa quyidagilarga e’tiborni qaratish lozim:
matnning qaysi nutq uslubida yozilishi kerakligini oldindan bilish;
ixtisoslikka oid so‘z va shartli belgilarni to‘g‘ri tanlay olish va o‘rinli joylashtirish;
so‘z va terminlarni imlo me’yorlariga rioya qilgan holda yozish;
tanish bo‘lmagan yoki faol qo‘llanmaydigan termin, shartli belgi yoki qisqartmalarga qavs ichida izoh berish;
ixtisoslikka oid terminlarni boshqa tillardan o‘zlashtirish va so‘z yasashda milliy tilning tabiatini nazarda tutish;
terminlarni o‘rinsiz takrorlanishiga yo‘l qo‘ymaslik, ularning ta’sirchanligini oshirish maqsadida leksik, morfologik va sintaktik sinonimiya imkoniyatlaridan o‘rinli foydalanish va boshqalar.
Ixtisoslikka oid matn tuzishda esa quyidagilarga e’tiborni qaratish lozim:
so‘zning lug‘aviy ma’nosini bilgan holda tanlash;
tanlangan terminni aniq talaffuz eta olishni nazarda tutish;
so‘zning, terminning tushunarli bo‘lishini hisobga olish;

Yüklə 0,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin