4-Tajriba ishi

Composite Structure Diagram (Kompozit stuktura diagrammasi) 
Ushbu turdagi UML diagrammasi odatda qo'llanilmaydi, chunki uning 
vazifasi juda aniq. U faqat sinfning ichki tuzilishini va turli sinf tarkibiy qismlari 
o'rtasidagi munosabatlarni aks ettiradi. Kompozit stukturalar diagrammasi biznes 
mutaxassislarini umuman qiziqtirmaydi, chunki ularning asosiy yo'nalishi tarkibiy 
qismlarning yuqori darajadagi ko'rinishiga va ular bir-biri bilan qanday aloqa 
qilishiga qaratilgan. Menejer uchun sinfning ma'lum bir ma'lumot a'zosi boshqa 
sinf ma'lumotlari bilan qanday bog'liqligini bilishi deyarli ahamiyatsiz. Quyida 
uning tashqi ko'rinishi haqida umumiy tasavvurga ega bo'lish uchun 
soddalashtirilgan misolni ko’rish mumkin. 
Deployment Diagram (Joylashtirish diagrammasi) 
Dasturiy ta'minot va apparat o'rtasidagi munosabatni tasavvur qilish uchun 
tarqatish diagrammalaridan foydalaniladi. Aniqroq aytadigan bo'lsak, tarqatish 
sxemalari bilan biz dasturiy ta'minot tarkibiy qismlari (artefaktlar) tugunlar deb 

---

nomlanuvchi apparat qismlariga qanday joylashtirilganligining fizik modelini 
tuzish mumkin. Web-dastur uchun odatiy soddalashtirilgan tarqatish diagrammasi 
quyidagilarni o'z ichiga oladi: 
Tugunlar (dastur serveri va ma'lumotlar bazasi serveri) 
Artefaktlar (dastur mijozi va ma'lumotlar bazasi sxemasi 
Tugunlarda artefaktlar joylashgan. Ma'lumotlar bazasi sxemasi ma'lumotlar 
bazasi serverida va dastur mijozi dastur serverida ishlaydi. Nomidan ko'rinib 
turibdiki, tarqatish diagrammasi har bir dasturiy ta'minot komponentining qaerda 
joylashganligini aniq ko'rsatib beradi. 
Package Diagram(Paket diagrammasi) 
Paket diagrammasi biz yuqorida bayon qilgan UML diagrammalarini 
joylashtirish uchun so'l konteynerga o'xshaydi. Turli xil paketlarda tugunlar va 
artefaktlar mavjud. Ular model diagrammalarini va tarkibiy qismlarini guruhlarga 
ajratadilar, xuddi shu tarzda nomlar maydoni bir-biri bilan o'zaro bog'liq bo'lgan 
turli xil nomlarni o'z ichiga oladi. Oxir oqibat, yanada murakkab tizimlar va xatti-
harakatlarni tasvirlash uchun paketni bir nechta boshqa paketlar tomonidan qurish 
mumkin. Paket diagrammasining asosiy maqsadi murakkab tizimni tashkil etuvchi 
har xil yirik komponentlar o'rtasidagi munosabatlarni ko'rsatishdir. Dasturchilar 
ushbu abstraktsiya imkoniyatini paketli diagrammalardan foydalanishning yaxshi 
afzalligi deb bilishadi.