Natura-o`lchov birligi deyilganda, o`rganilayotgan hodisaning ichki xususiyatini ifodalovchi og’irlik, uzunlik, hajm va boshqa birliklar tushuniladi. Masalan, ishlab chiqarilgan ko`mir – tonna, aholi soni – kishi, ekin maydoni – gektar, bosib o`tilgan masofa – kilometrlarda ifodalanadi.
Natura-o`lchov birligi deyilganda, o`rganilayotgan hodisaning ichki xususiyatini ifodalovchi og’irlik, uzunlik, hajm va boshqa birliklar tushuniladi. Masalan, ishlab chiqarilgan ko`mir – tonna, aholi soni – kishi, ekin maydoni – gektar, bosib o`tilgan masofa – kilometrlarda ifodalanadi.
SHartli natura – o`lchov birligi deyilganda bir xil turdagi iste`mol qiymatga ega bo`lgan hodisalarni bir xil birlikka keltiruvchi o`lchov birliklari tushuniladi. Bu birlik (koeffitsientlar) negizida o`rganilayotgan hodisalarning muhim iste`mol qiymatiga asoslangan nisbatlar yotadi.
1-МАСАЛА. ТУМАН КОНСЕРВА САНОАТИ КОРХОНАЛАРИ ТОМОНИДАН ЖОРИЙ ЙИЛДА ҚУЙИДАГИ МАҲСУЛОТЛАР ИШЛАБ ЧИҚАРИЛДИ:
Жорий даврда ишлаб чиқарилган консерва маҳсулотларнинг умумий ҳажмини шартли натурал ўлчов бирлигида ҳисобланг ва жадвални тўлдиринг.
Изоҳ: Банкалар сиғимини 353,4 см3 га, оғирлигини эса 400 граммга шартли равишда келтириш қабул қилинган.
3. Nisbiy miqdorlar to`g’risida tushuncha.
3. Nisbiy miqdorlar to`g’risida tushuncha.
Ikkita taqqoslama mutlaq miqdorni bo`lish natijasida olingan umumlashtiruvchi miqdor statistikada nisbiy miqdorlar deb ataladi.
Nisbiy miqdorlar har xil shakllari ifodalanish mumkin. ularning ifodalanish shakli bazis miqdorning (nisbat maxrajini) qanday birlikka tenglashtirib olinishiga bog’liqdir. SHunga qarab, nisbiy miqdorlar koeffitsientlarda, foizda, promilleda, prodetsimilleda ifodalanadi.
