5-6 Haziran 2010 Zeytinburnu İstanbul 2011 BİTKİlerle tedavi sempozyumu düzenleme Kurulu

Tıbbi Bitkileri Niçin Üretmeliyiz?
Bir türün tabiatta potansiyeli az, kullanımı fazlaysa, nesli koruma altına alınan ve top-
lanması yasaklanan bitki türlerinden yararlanılmak isteniyorsa, tıbbi bitkileri değer-
lendirmek üzere kurulan/kurulacak sanayinin düzenli olarak hammadde ihtiyacını 
söz konusu ise tıbbi bitkileri üretmek zorundayız.
Türkiye, doğal alanlardan toplayarak ham ya da yarı mamül olarak ihracatını yaptı-
ğı tıbbi bitkilerden 50-60 milyon dolar, kültürünü yaparak ürettiği bitkilerle bera-
ber 100 milyon dolar civarında gelir elde etmektedir. Buna karşılık ülkemizin, ma-
mül ürün, ham bitki, çay hammaddesi, uçucu yağ, sabit yağ, ekstre vb. bitkisel ilaç, 
gıda takviyesi, nutrasötik, kozmetk vb sektörlerin bitkisel kökenli hammadde ithala-
tı 1 milyar dolar civarındadır.
Yapılması Gerekenler
Öncelikle tıbbi bitkilerin organik/iyi tarım teknikleri ile tarımına ürün destekleri ve-
rilerek, Avrupa ve dünyada bitkisel hammadde pazarında daha büyük bir paya sahip 
olunmalıdır.
Tıbbi bitkilerden ham madde üretecek işletmeler için özel teşvikler sağlanarak bu 
alandaki ilaç/kozmetik/gıda sanayinin gelişmesi için alt yapı oluşturulmalıdır.
Tarım ve Köyişleri, Sağlık, Çevre ve Orman, Sanayi Bakanlıklarında tıbbi bitkilerin 
resmi muhatapları oluşturulmalıdır.
Tıbbi bitkiler ile ülkemizde veri tabanları, enstitüler, gen bankaları, arboretumlar ve 
botanik bahçeleri kurulmalıdır.
Kaynaklar
Anadolu Üniversitesi TIBAM Yayınları, S:13-14 (19-44). 
Anon. (2009). FAO Kayıtları.
Anon. (2009). HDM (Hazine ve Dış Ticaret Müşteşarlığı) Kayıtları.
Anon. (2009). DİE Kayıtları.
Anon. (2009).Trade in Medicinal Plants, http://www.fao.org/docrep/w7261e/w7261e08htm
Arslan N. (1987). Bitkisel İlaç Hammaddeleri İhracatımızın Devamlılığı ve Gelişmesi Açısından Tıbbi 
Bitkilerin Yetiştirilmesi ve Kültüre Alınmasının Önemi, V. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı (15-

---

121
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu
17 Kasım 1984 Ankara) Bildiri Kitabı(Ed. E. Sezik, E. Yeşilada) 96-99
Arslan N. (1992). Doğal Endemik Bitkilerin Korunması. Tarım ve Köy Derg. 74:17-19.
Arslan N. (2004). Doğal Bitkilerin Kültüre Alınması. Türk Tarım Dergisi S:155(24-32).
Arslan N. ve ark. (2000). Türkiye’de Doğal Bitkilerin Kullanımı ve Ticareti, Ekin Derg. S:12 (98-103).
Başer K.H.C. (1992) Presented at the 2nd Workshop on Essential Oil Industry (4-8 February, Mani-
la) 17(45-48).
Başer K.H.C. (1998).Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Endüstriyel Kullanımı.TAB Bülteni, 
Başer, K. H.C. (2002). Bitkisel İlaçların Dünya Ticareti, MİSED, TEB-Meslek içi sürekli eğitim dergi-
si, sayı 3-4, 16-21,
Ceylan A. ve ark.(1995). İlaç Baharat Bitkileri Üretim ve Tüketim Projeksiyonları, Türkiye Ziraat Mü-
hendisliği IV. Teknik Kongresi (9-13 ocak 1995) Bildiri kitabi (I. Cilt) 571-576.
Kan Y. (2000) Kimyon’un Önemi ve Üretimi, Konya Ticaret Borsası Dergisi, Yıl:4: Sayı:8 (18-23), 
Konya
Kan Y. (2003) Kapari nin Tarımı ve Ekonomik Önemi, Konya Ticaret Borsası Dergisi, 
Yıl:6:Sayı:15(34-36).
Kan Y. (2005). Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Üretim ve Tüketim Potansiyelleri Farmakogno-
zi ve Fitoterapi Sempozyumu, 56-61.
Kan Y., Arslan N., Altun L., Kartal M. (2004) XV. Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kültürünün 
Ekonomik Önemi.
XIV. BİHAT Toplantısı
(7–9 Ekim Belek/Antalya)
, 28–32.
Kan Y., Kartal M., Orhan İ., Çoksari G. (2009) Türkiye’de Tıbbi Bitkilerin Durumu ve Geleceği, 
(
Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim 2009 Hatay),
Cilt.I:28-32.
Özgüven M. (1984). Çukurova da Yetiştirilen Bitkilerle Drog Verebilecek Olan Bitkilerin Yetiştirilme-
sinin Ekonomik, Toprak ve İklim Koşulları Bakımından Karşılaştırılması V. Bitkisel İlaç hammaddeleri 
Toplantısı (15-17 kasım 1984, Ankara) Bildiri Kitabı (Ed. E. Sezik, E. Yeşilada) 107-110.
Özhatay N., Koyuncu M. (1998). Türkiye’de Doğal Bitkilerin Ticareti. Proceedings Of XII’th İnterna-
tional Symposium On Plant Originated Curude Drugs (May 20-22,1998 Ankara, Turkey ) Bildiri Kita-
bı (Ed.) İ. Çalış, T. Ersöz, A.A. Başaran, 11-38.

---

---

123
Bitkilerle Tedavi Sempozyumu