5-mavzu: Tashkilotlar va ularni boshqarish lehman aka-ukalardan darslar: qachondir

STRESS “QOTILLARI”

Bilamizki oʻta koʻp stress sog`ligimiz va farovonligimiz uchun salbiy tasir koʻrsatishi mumkin. Bu bog`liqlik France Telecomda yanada zararli va fojiyali yaqqol aksini topdi. 2008-yilning boshlaridan, kompaniya uchun ishlaydigan ishchilarning 40 dan ortig`i oʻz jonlariga suyuqasd uyushtirdilar. Bu holat esa dunyodagi matbuot, xalq va Fransuz hukumati etiborini oʻziga jalb qildi, chunki oʻz joniga qasd qilishning koʻpchiligi va 10 lab muvaffaqqiyatsiz suyuqqasdlar ishga bog`liq muammolarga bog`langani aniqlandi. Fransiyada boshqa katta G`arbiy mamlakatdagiga qaraganda oʻz joniga suyuqqasd qilish koʻrsatkichi yuqori boʻlsada, aynan bu holat judayam og`ir.Bu holatni yaxshilash uchun, Parij prokurotura boshqarmasi kompaniya’ning ruhiy ziyon yetkazish ayblarini tekshirish uchun bel bog`ladi. Sud tekshiruvni France Telecomning sobiq bosh ijrochisi va uning boshqaruv jamoasining ikkita azolariga qarshi Solidares Unitaires Democratiques birlashmasi tomonidan boʻlgan shikoyat natijasida boshlaydi. Bu shikoyat “muammo keltirib chiqargan qayta tuzish”ni amalga oshirishning boshqaruvini qoraladi. Tekshiruvchi bayonotuining boʻlaklari (umumiy boʻlmasada) Fransuz axborot vositalarida jop etildi. U, kompaniyani 2006-2008-yillar oralig`ida 22,000 ish oʻrinlarini olib tashlashda ishlatilgan psixologik bosimlarning turli xil shakllaridan foydalangan holatini tasvirlaydi.Kompaniya shifokorlari boshqaruv boʻlimini bu kabi katta oʻzgarishlar bilan birga kelishi mumkin boʻlgan stressing psixologik xavfi haqida ogohlantirgan edi. “O`z joniga qasd qilishlarning toʻlqini Fransuz jamiyatining yurada g`alati vaziyat bilan muhirlanib qoldi: hattoki mustahkam ishchilar muhofazasi bilan, oʻzlarini globalizatsiya naznida xafsiz emasdek koʻrdilar va koʻpchilik oʻz chegara doiralaridan chiqish darajasida undalayotganliklari haqida norozichilik bildirdilar.” Kompaniya’ning huquqshunosi Franz Telecom oʻz ishchilarini ishdan boʻshatish uchun muntazam ravishda boʻsim oʻtkazganligini inkor qildi.

Kompaniya rahbarlari ular bu muammoga murojat qilishlari uchun tub oʻlchamlar olishlari kerakligini anglab yetdilar.Ilk oʻzgarishlardan biri yangi bosh direktor Stephane Richard edi va u “shok holatidagi, uni boshdan oʻtkizayotgan va yanada yomonroq holatdagi ishchilarning ruhiy holatini qayta tiklash”uning ustivor vazifasi ekanligini ta’kidladi.Kompaniya xoxishsiz ishni koʻchirishlar kabi shikast yetkazuvchi deb topgan bazi ish oʻrni amaliyotlarini toʻxtatdi va ruhlantiruvchi qoʻllab quvvatlash amaliyotlarini boshladi (uyda oʻtirib ishlash kabi). Kompaniya vakili kompaniya koʻchuvchi, ish-turmush tarzi balansi va stress kabi ish oʻrinlaridagi muammolarning keng turini qamrab oluvchi birlashmalar bilan kelishuvlarning 6 tasidan 2 tasini amalga oshirganligini aytadi.