5-Mavzu. Uch fazali tok zanjirlari Reja

2.Salt ishlash rejimi - deganda tashqi zanjir manbaadan ajratilgan va uni qarshiligi amalda cheksizga teng bo’lib (R=) zanjirdan tok o’tmagandagi (I=O) xolat tushuniladi. Bu xolatda tizim xech qanday ish bajarmaydi.
3.Qisqa tutashuv rejimi deb, qismalaridagi kuchlanishi bo’lgan zanjir yoki zan-jir elementlarining qarshiliklarsiz o’zaro ulanib qolishiga aytiladi. Elektr qurilmalari uchun qisqa tutashuv rejimi salbiy xolat xisoblanadi. Elektr quril-malarini qisqa tutashuv toklaridan ximoyalash uchun zanjirni shikastlangan joyi ni tarmoqdan avtomatik ravishda uzib quyadigan ximoya qurilmalari qo’llaniladi.
Uch fazali tizimlarda iste’molchilar yuklamasi xar bir fazalarda bir xil bo’l sa bu simmetrik rejim deb ataladi, fazalardagi yuklanish qiymatlarini biri boshqasidan farq qilsa nosimmetrik rejimi deyiladi.
Uch fazali (sinusoidal) tok zanjirida elektr energiyasining iste’molchilari uch fazali manbaaga “yulduz” yoki “uchburchak” sxema bo’yicha biriktiriladi. 3 fazali tok manbayiga iste’molchilarni qanday ulanishi ularning xar qaysi fazalarining qarshiliklarini qanday miqdordagi nominal kuchlanishga mo’ljallanganligiga bog’-lik. Iste’molchilari “yulduz” sxemada ulanganda Z_a, Z_v, Z_s faza qarshiliklari bosh uchlari A, V, S manbaadan kelayotgan liniya simiga, oxirgi uchlari esa neytral nuqta 0’ ga ulanadi. Bu erdan neyral simi ulanib tizimga qo’shiladi. CHunki u quyidagicha axamiyatga ega: a) 220 V kuchlanish olish uchun zarur, b) fazalar orasidagi toklar miqdorini iloji boricha neytrallaydi. Uch fazali sistema EYUKlarini oniy qiymatla ri miqdor jixatidan bir-biriga teng bo’lib, faza jixatidan bir-biridan 120⁰ ga
farq qiladi.


Nazorat uchun savollar.
1. Uch fazali o’zgaruvchan tok tizimi nima?
2. Liniya va faza kuchlanishlari qanday?
3. YUlduz va uchburchaksimon ulanish qanday?
4.Aktiv quvvat nima, Reaktiv quvvat nima?
5.Kanday yuklanishda to’rt simli uch fazali tizim ishlatiladi?
6.To’la quvvat nima?
7.Neytral simi qanday axamiyatga ega xisoblanadi?
8.Nosimmetrik va simmetrik rejim nima?
9.Yulduz va uchburchaksimon ulanishda liniya toklari va kuchlanishlari qanday?
10.Yulduz va uchburchaksimon ulanishdagi prinsipial sxema qanday?