Microsoft Word Qabusname doc

QUL ALMAQ VƏ ONLARIN ŞƏRTLƏRİ HAQQINDA 
Qul alsan çox ayıq ol. Adam almaq çox çətin bir elmdir. 
Qul var ki, yaxşı görünər, lakin elm gözü ilə baxdıqda əksi olar. 
Adamların çoxu elə güman edir ki, qul almaq da başqa alver 
kimidir, lakin bilməzlər ki, qul almaq və onun elmi 
filosofluqdur. Tanımadığı malı alan adam məğmun olar, adamı 
tanımaq isə  ən çətin məsələdir, çünki adamların mənfi və 
müsbət cəhətləri çoxdur. Elə eyib var ki, onu örtmək üçün yüz 
müsbət xüsusiyyət lazım olar, elə müsbət cəhət də var ki, yüz 
eybi örtməyə kifayət edər. 
Adamı yalnız elmi fərasət
87
  və  təcrübədən başqa heç bir 
şeylə tanımaq olmaz. Elmi fərasət isə bütünlüklə peyğəmbərliyə 
daxildir, onu ən kamil şəkildə peyğəmbərlərdən başqa heç kəs 
bilə bilməz. Yalnız peyğəmbər öz fərasəti ilə adamın pis və 
yaxşı  cəhətini tə'yin edə bilər. Lakin buna baxmayaraq, öz 
bildiklərimdən, özgələrindən eşitdiklərimdən istifadə edib, qul 
almaq şərtlərindən sənə danışmaq istəyirəm. 
Bil ki, qul almaqda üç şərt vardır: birinci: fərasət vasitəsi 
ilə zahiri, batini eyib və hünərlərini aşkara çıxarmaq; ikinci: 
zahiri  əlamətə görə xarici və daxili xəstəlikləri tə'yin etmək; 
üçüncü: cinsləri tanımaq və onların müsbət və  mənfi cəhətini 
müəyyən etmək. 
Fərasətin  şərti odur ki, qul alarkən yaxşı fikirləşəsən. 
Qulların iki cür müştərisi olar: biri onun üzünə baxar, lakin 
bədəninə, əl-qoluna baxmaz; biri üzünə baxmaz, qalan yerlərinə 
baxar, incə, gözəl, ya ətli-yağlı olduğunu istər. Lakin kim sənin 
quluna baxsa, əvvəl üzünə, sonra qalan yerinə  nəzər salar. 
Deməli, daha yaxşısı odur ki, üzü gözəli seçəsən, (bundan əlavə) 
sən özün də  həmişə onun üzünü görəcəksən. Demək,  əvvəlcə, 
onun gözlərinə və qaşlarına, sonra burnuna, sonra iki dodağına 
və dişlərinə, daha sonra isə tüklərinə bax. Böyük və cəlallı Allah 
insanın bütün gözəlliyini qaş-gözdə, zərifliyini burunda, 
şirinliyini dodaq və dişlərdə, təravətini üzün dərisində 
yaratmışdır, başın tükünü isə bütün bunların bəzəyi etmişdir. 
www.duddud.com - Elektron kitab, proqram yükləmə saytı
www.duddud.com saytından yüklənlib

---

 
 
Bundan sonra qalan yerlərinə bax. Əgər qaş-gözdə 
gözəllik, burunda zəriflik, dodaq və dişlərdə  şirinlik, dəridə 
təmizlik varsa al, bədəninə, əl-qoluna fikir vermə. Bunların heç 
biri yoxdursa, onda məlahətli olmalıdır. Mənim  əqidəmə görə, 
gözəlliyi olmayan məlahət məlahəti olmayan gözəllikdən 
yaxşıdır. 
Demişəm, qulu hansı iş üçün alırsan al, gərək o, hər şeydə: 
uzunluq-gödəklikdə, köklük-arıqlıqda, ağlıq-qırmızılıqda, 
yekəpərlik və naziklikdə, boyunun yoğun və incəliyində, saçın 
cod və yumşaqlığında mütənasib olsun. O, girdədal, yumşaqət, 
gözəlqamət, hamardəri, düzsümük, qəhvəyisaç, qaragöz, 
enliqaş, nazikburun, incəbel, yumruçənə, ağdiş  və onun 
bədəninin bütün üzvləri dediyimə münasib olmalıdır. Hansı qul 
gözəl, xoşxasiyyət və qürurlu olsa, o, yumşaq təbiət, iş bacaran 
və şirinsöhbət olar. 
Ev üçün alınan xoşbəxt qulun əlamətləri: qaməti düz, 
köklüyü orta, dərisi ağ, rəngi al, enlikürək, barmaqları aralı, alnı 
geniş,  şəhlagöz, gülərüz olmaqdır. Belə qul elm öyrənmək, 
təsərrüfatı idarə etmək, katiblik, xəzinədarlıq və başqa bütün 
işlərə yarar. 
Musiqi üçün yarayan qulun: əti yumşaq və az, xüsusilə dal 
tərəfdə nə kök, nə arıq və barmaqları nazik olmalıdır. Ayıq ol, 
üzü  ətli alma, heç nə öyrənə bilməz. Lakin ovucu yumşaq, 
barmaqları aralı, üzügülər, dərisi nazik, tükü nə uzun, nə gödək, 
nə tünd qırmızı, nə tünd qara, şəhlagöz, ayağının altı düz 
olmalıdır. 
Belə qul hansı peşəni istəsən tez öyrənər, xüsusilə 
musiqişünaslığı. 
Hərbi işə yarayan qulun: tükü cod, qaməti uca, yekəpər, əti 
möhkəm, sümüyü bərk, oynaqları qüvvətli olmalı,  əzələləri 
uzun, qabarıq, bütün bədənində damarlar aydın və iri 
görünməlidir, barmaqları  sərt, ovucu iri, sinəsi geniş, kürəyi 
enli, boynu güclü, başı yumru (daz olsa daha yaxşı), qarnı batıq, 
beli təng, yeriyərkən baldırları yuxarı dartılan, üzü qəzəbli, gözü 
qanlı olmalıdır. Belə qulam vuruşda şücaətli və xoştaleli olar. 
Hərəmxana üçün yarayan qul: qaradəri, turşüz, gönüqalın, 
qurubədən, naziktük, qayışpaça, yoğundodaq, yastıburun, 
gödəkbarmaq,  əyribel, çöpboyun olmalıdır. Belə qul 
hərəmxanaya xidmət etməyə layiqdir, amma ağdərili, alyanaqlı 
yaramaz. 
100 /
 ﻪﻣﺎﻨﺳﻮﺑﺎﻗ   .……………………………………………..
 
Kürən quldan, xüsusilə saçlarını uzadanlardan ehtiyatlı ol, 
onların gözündə  nəmlik və  qəmlik olmamalıdır. Belələri ya 
arvadsevən olar, ya aradüzəldən. 
Utanmaq bilməyən ortayaşlı qul mehtərliyə yaxşıdır. O, 
enliqaş, irigöz, enlikürək, əl-ayağı kobud və gödək, xüsusilə əyri 
olmalıdır. Üzü kürən, gözü göy, gözünün ağında qırmızı 
dənələr, uzundodaq, iridiş, böykağız olmalıdır. Belə qul çox 
həyasız, nanəcib, ədəbsiz, qarayaxan və dava axtaran olar. 
Aşpazlığa və  fərraşlığa
88
 yarayan qulun əlamətləri 
bunlardır: onun üzü təmiz, bədəni pak, çöhrəsi girdə,  əl-ayağı 
zərif, gözləri mavi, boyu uca, az danışan, saçı qumral və uzun 
olmalıdır. Belə qul dediyim işə yarar. 
Deməli, bil, dediyim bu şərtləri nəzərə al. 
İndi də onların hərəsinin müsbət və  mənfi cəhətlərini 
deyirəm, biləsən. 
Türkan
89
 qulları doqquz cür olur, hərəsinin də özünə görə 
ayrı xasiyyəti və təbiəti var. Onların hamısından pis xasiyyətlisi 
qıpçaq və quzlardır