5,6-Maruza: Sifatni boshqarishning xorijiy tajribalari

sinflanishi 2.3-jadvalda keltirilgan.

Mahalliy amaliyotda mahsulot sifatini yaxshilash bo‘yicha ishlarni tashkillashtirishga tizimli yondashishning mujassamligini galma-gal tartibda ko‘rib chiqamiz (2.4-jadval).
I. Birinchilardan bo‘1ib paydo bo‘1gan Mahsulotni nuqsonsiz tayyorlash MNT (6eapeQexmoro ıısrozoaneııxx rıpo ımıı F›IJH) ishlarini tashkillashtirishning saratov tizimi 1950-yillarda keng tarqalgan.
Tizimning maqsadi — texnik hujatlardan chetga chiqmasdan ishchilar mahsulot tayyorlash jarayonini ta'min1ovchi ishlab chiqa- rish shart-sharoitlarini yaratish. Ishchilar mehnati sifatini miqdoriy baholash uchun qo‘llani1adigan asosiy mezonlar mahsulot birinchi paydo bo‘1ishi bilan foizlarda partiya miqdoriga foizli nisbati sifatida texnik nazorat bo‘limi TNB (ozpen zexı vıecxoro xoırrpom — OTK) tomonidan aniqlagan. Tayyorlangan mahsulot- ning umumiy miqdoriga birinchi paydo bo‘1gan mahsulot bilan solishtirish qabul qilingan. Aniqlangan shkala bo‘yicha ijrochilarni moddiy va ma'naviy rag‘batlantirish mahsulotni topshirish foiziga bog‘1iq bo‘lgan.
2.3-jadval
Mahsulot sifatiga ta'sir ko‘rsatuvchi omillarning

sinflanishi

TEXNIKAVIY	TASHKILIY	IQTISODIY	IJTIMOIY
ishlab chiqarilayotgan mahsulot turi va uni seriyali ishlab chiqa- rish; texnikaviy hujjatlaming holati; texnologik qurilmalar, jibozlar va vositalaming sifati; SinOv qurilmalarining holati; o‘lchash va nazorat vositalarining sifati; birlamchi materiallar, xom-ashyo va butlovchi buyumlarning sifati.	Materiallar, xm- ashyo va boshqalar bilan ta'minlash; Qurilma, jihozlargan texnikaviy xizmat ko‘rsatish; Rejali va bir maromda ishlash; Ta'inotchi1ar bilan ishlami tashkillashtirish; Axborot ta'miotini tasbkillasbtirish; Mexnatni ilmiy tashkillashtirish, ishlab chiqarish madaniyati; Ovqatlanish va dam olishni tashkillashtirish.	Mehnatga haq to‘lash shakli va maosh kattaligi; Yuqori sifatli mahsulot va isblar uchun rag‘batlantirish; Brak uchun chegirib qolish; Mahsulot sifati, tan narxi va bahosining o‘zaro munosabati; Xo‘jalik hisobini yuritish va tashkillashtirish.	Tarbiyaviy ishlarning holati; Kadrlarni tanlash, joylashtirish va almashtirish; Malakani oshirish va o‘qishlami tashkillashtirish; Ijtimoiy musobaqalami tashkillashtirish va o‘tkazish; Jamoadagi O‘zarO munosabat; Yashash- xo‘jalik sharoitlari; Ish vaqtida dam olishni tashkillashtirish.

Mahsulotni nuqsonsiz tayyorlash MNT tizimini joriy etish quyidagi imkoniyatlarni bergan:

1. 
   Texnologik operatsiyalarni qat’iy bajarilishini ta'minlagan;
   
2. 
   Ishchilarning mehnati natijalari sifati uchun shaxsiy