6- bob. Geo information tizimning konsepsiyasi va talablari

6- BOB. GEO INFORMATION TIZIMNING KONSEPSIYASI VA TALABLARI
6.1. Geo information tizimning turlari

GIT- bu geografik axborotlarni boshqarish, tahlil qilish va ifodalash tizimi. Geografik axborot geografik ma’lumotlar majmuasi sifatida taqdim etiladi. GIT geografik ma’lumotlar bilan ishlovchi instrumentlar vositasining o‘z tarkibiga oladi. Uning qo‘yidagi turlari mavjud:

1-tur. Geoma’lumotlar bazasi: GIT-bu geografik axborotlar taqdim etadigan ma’lumotlar bazasi makoni bo‘lib vektor ob’yektlar, Rastrlar, tipologiya, tarmoq va boshqalarni o‘z ichiga oladi.
2-tur. Geovizualizatsiya: GIT-bu yer yuzasidagi ob’yektlararo munosabat va boshqa ob’yektlarni ko‘rsatadigan intelektual xaritalar to‘plami. Turli shakl va hajmdagi xaritalardan iborat bo‘lib, ular asosida so‘rov, tahlil va tahrirni amalga oshirish mumkin.
3-tur. Geoqaytaishlash: GIT-bu mavjud to‘plamlar asosida yangi geografik ma’lumotlar olish vositasi. Uning funksiyasi mavjud axborotlarni qayta ishlash, tahlil qilish asosida yangi ma’lumot va natijalar olishga asoslanadi.
ESRI ArgGIT-dasturiy ma’lumotlari GIT katalogida mavjud bulib, ular u yoki bu darajada turli axborotlarni qayta ishlash imkoniyatlariga ega bo‘lgan mukammal dasturlar hisoblanadi. Bu dasturlarni GITning barcha ilovalariga uchratish mumkin.

6.1.1- rasm. GITning uch turi.
GIT-bu atrof muhit geografik ma’lumotlar bazasini o‘ziga hos tipi. GITning asosida dunyoni geografik aspektda ifodalovchi ma’lumotlar bazasi tarkibi yotadi.
Geoma’lumotlar bazasini tushunishning ayrim muhim tamoyillarining qisqacha sharhini keltiramiz.
GIT ma’lumotlar bazasi dizaynini yaratishda foydalanuvchilar turli ob’yektlarni tasavvur qilishni aniqlaydilar. Masalan: yer uchastkalari poligon sifatida, ko‘chalar markaziy chiziqlar, quduqlar nuqtalar sifatida va hokozo. Bu ob’yektlar ob’yekt sinflari sifatida guruhlanadi, har bir to‘plam yagona geografik tasavvurni vujudga keltiradi.
GIT ma’lumotlarining har bir to‘plami atrofni o‘rab turgan ma’lum bir ob’yekt haqidagi tasavvurlarni shakllantiradi, masalan:

6.1.2- rasm. Vektor ob’yektlarning tartiblangan to‘plami (chiziq va poligonlar to‘plami).

6.1.3- rasm. Rastr ma’lumotlarni to‘plami, tasvir va relfeflarning raqamli modeli singari.