6-Ma’ruza Мавзу: suyuq va sochiluvchan moddalar sathini o‘lchash
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
6.1–rasm. Texnologik
apparatlarda ko‘rsatkich shishalarni o‘rnatish sxemasi
x dx x S g V g x F 0 0 0 ) ( ) ( ) (
(6.1) bu yerda, ρ 0 – suyuqlik ustidagi muhit zichligi; g – og‘irlik kuchi tezlanishi; V – qalqovichning hajmi; ρ – qalqovich botib turgan suyuqlik zichligi; х – qalqovich botgan qismning balandligi; S – qalqovichning ko‘ndalang kesim yuzi. Agar qalqovichning ko‘ndalang kesimi S balandligi h bo‘yicha o‘zgarmas bo‘lsa,
) ( 0 0
(6.2) Suyuqlik ustidagi muhit gaz yoki havo bo‘lsa, ρ 0 =0 va bu holda dx x S g F x ) ( 0 (6.3) Qalqovichning ko‘ndalang kesimi o‘zgarmas bo‘lsa
x S g F
(6.4) Qalqovichli sath o‘lchagichlarda doimiy va davriy cho‘kadigan (buykli) qalqovichlar ishlatiladi. Doimiy cho‘kadigan qalqovichni sath o‘lchagichlarda qalqovichni yuqoriga ko‘taradigan muvozanatlovchi kuch qalqovich og‘irligiga teng va o‘zgarmas bo‘ladi; F=G=cоnst
(6.5) Bundan foydalanib, qalqovichning suyuqlikka botgan qismining balandligini topish mumkin
(6.6) Bu holda kuchlar muvozanatini ta’minlaydigan qalqovich suyuqlik sathiga muvofiq siljiydi. 6.3–rasmda shu prinsipga asosan ishlaydigan doimiy cho‘kadigan qalqovichli sath o‘lchagichning oddiy sxemasi ko‘rsatilgan. Sanoatda qo‘llaniladigan ko‘pchilik sath o‘lchagichlar shu sxema asosida ishlaydi. Qalqovich 1 roliklar 2 yordamida muvozanatlovchi yuk 3 bilan elastik tros (po‘lat sim) orqali bog‘langan. Yuk bilan biriktirilgan strelka shkala 4 ga muvofiq suyuqlik sathni ko‘rsatib turadi. Qalqovichli sath o‘lchagichlar uchun, 6.3-rasmda trosning taranglik kuchi va roliklardagi ishqalanishni hisobga olgan holda, «qalqovich-tortuvchi (teskari yuk)» tizimning muvozanat holati quyidagi tenglama bilan yoziladi:
Suyuqlik sathini oshishi qalqovichning chuqurligini o‘zgartiradi va unga qo‘shimcha itaruvchi kuch ta’sir etadi. Yuqorida yozilganlar natijasida tenglik buziladi va qalqovich og‘irliigiga qarshi yuk toki osilga qalqovich h 1 balandlikga teglashguncha pastga tushaveradi. Bu o‘lchagichning asosiy kamchiligi – shkalasining teskariligi va tros og‘irligining o‘zgarishi hisobga olinmasligi, baland idishlarda hisoblash qiyinligi va hokazo. Qalqovichli sath o‘lchagichlarning turli modfikatsiyalari mavjud. Ular bir-biridan tuzilishi, o‘lchash xarakteri (uzluksiz yoki qayd qiluvchi), masofaga uzatish tizimini (pnevmatik, elektr va boshqalar) ishlatish shartlari va boshqa xususiyatlari bilan farq qiladi. Idishdagi suyuqlik sathini o‘zgarishiga qarab qalovichning siljishini kamaytirish maqsadida chiziqli tavsifga ega bo‘lgan davriy cho‘kadigan silindrik qalqovichdan foydalanish mumkin.
S bo‘lgan va qalqovichga ma’lum kuch bilan ta’sir etadigan elastik ilgakka mahkamlangan (6.4- 1,2 1 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 2 2 Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|