6-sinf tarixidan savol -javoblar

Farg’ona viloyati Yozyovon tumani
18-umumiy o’rta ta’lim maktabining
Tarix fani o’qituvchisi
Islombek Abduhamidovning
“Yosh tarixchi” to’garagi uchun
Qadimgi dunyo tarixidan
savol – javoblar to’plami

Yozyovon - 2016

1. 
   Epigrafika nimani o’rganadi? Qadimgi bitiklarni
   
2. 
   Numizmatka nimani o’rganadi? Tangalarni
   
3. 
   Sivilizatsiya nima? Eng qadimi shahar davlatlarning vujudga kelishi
   
4. 
   Yer yuzida dastlabki svilizatsiyalar qayerlarda paydo bo’lgan? Qadimgi Sharqda, so’ngri Krit oroli va Yunonistonda
   
5. 
   Insoniyatning qadimgi tarixi qaysi davrni o’z ichiga oladi? Odam paydo bo’lganidan to milodiy 476-yilda G’arbiy Rim imperiyasining qulaganiga qadar
   
6. 
   “Piramidalar matnlari” qaysi mamlakat madaniyatiga oid? Misrliklar
   
7. 
   “Marxumlar kitobi” qaysi mamlakat madaniyatiga oid?Misrliklar
   
8. 
   “Rigveda” qaysi davlat madaniyatiga oid? Hindlar
   
9. 
   “Bibliya” qaysi davlat madaniyatiga oid? Yahudiylar
   
10. 
    “Avesto” qysi davlat madaniyatiga oid? O’rta Osiyo
    
11. 
    Arxealogiya so’zining manosi? Qadimiyat haqida fan
    
12. 
    Antrpalogiya nimani o’rganadi? Qadimgi odamlarning qoldiqlarini
    
13. 
    Arxealogiya nimani o’rganadi? Qadim o’tgan zamonda odamlar yashagan manzilgohlarni
    
14. 
    Lingvistlar kimlar? Tilshunoslar
    
15. 
    O’zbekiston tarixining eng qadimgi yozma manbasini aniqlang? Avesto
    
16. 
    Behistun qoyalari yozuvlarini kim yozdirgan? Fors shohi Doro I
    
17. 
    Behistun qoyatosh yozuvlari qachon yozilgan? Milodan avvalgi V asrda
    
18. 
    Behistun yozuvlarida O’rta Osiyoning qaysi viloyatlari haqida ma’lumot beriladi? Xorazm, So’g’diyona, Baqtriya viloyatlari bilan birga sak qabilalari haqida
    
19. 
    Behistun qoyatosh yozuvlari qayerda joylashgan? Erondagi Kirmonshox shahri yaqinida
    
20. 
    Behistun qoyatosh yozuvlari qaysi tillarda yozilgan? Qadimgi fors, elam va bobil tillarida
    
21. 
    Behistun qoyatosh yozuvlarida O’rta Osiyo haqida nimalar mavjud? O’lkamizda yashagan qadimgi halqlar, alohida joylar, tog’lar, daryolar va ko’llar, afsonaviy qahramonlar va podsholar nomlari
    
22. 
    Geradotning tarix asari qachon yozilgan? V asrda
    
23. 
    Geradotning tarix asarida qaysi xalqlar tarixi xqida ma’lumot berilgan? Unda o’lkamizning tarxi xaqida ma’lumot berilgan
    
24. 
    “Geografika” asarining mualifi kim? Strabon
    
25. 
    Ksenofont va Ktesiylar qachon yashaganlar? Yunon tarixchilari bo’lib ular miloddan avvalgi V-IV asrlarda
    
26. 
    Strabon kim va qachon yashagan? Miloddan avvalgi I asr oxirlarida o’tga qadimgi yonon tarixchisi va geografi
    
27. 
    “Tarixiy yilnomalar” asarining mualifi kim? Sim Szyan
    
28. 
    Sim szyan kim va qachon yashagan? Miloddan avvalgi II asr oxiri – I asr boshlarida yashagan qadimgi Xitoy tarixchisi
    
29. 
    “Buyuk Aleksandr tarixi” asarining mualifi kim? Kvint Kursiy Ruf
    
30. 
    Arrian kim va qachon yashagan? Milodiy II asrda yashagan yunon tarixchisi
    
31. 
    Kvint Kursiy Ruf kim va qachon yashagan? Milodiy I asrda o’tgan Rim tarixchisi
    
32. 
    “Iskandarning harbiy yurishlari” asarining mualifi kim? Arrian
    
33. 
    So’g’d yozuvi qachon shakillangan? Mil. avv. III-II asrlarda
    
34. 
    Insoniyat rivojidagi birinchi bosqichni aniqlang? Ibtidoiy to’da
    
35. 
    Turmush va mehnat umumiyligi negizida birlashgan qadimgi odamlar jamoasi nima deb ataladi? Ibtidoiy to’da
    
36. 
    Urug’ nima? Birgalikda yashagan va mehnat qilgan qarindoshlar jamoasi
    
37. 
    Matriarxat nima? Ona urug’ davri bo’lib, qarindoshlik ona tomonga qarab belgilanib, urug’ va oila boshlig’i ayol kishi bo’lgan
    
38. 
    Patriarxat nima? Ota urug’ davri bo’lib, unda erkak kishi jamiyat hayotida yetakchi mavqega ega bo’lib, qarindoshlik munosabatlari ham ota tomonga qarab belgilangan
    
39. 
    Urug’chilik tizimi qaysi voqea bilan oxiriga yetgan? Patriarxat boshlanishi bilan
    
40. 
    Ilk paleolit davom etgan davrni aniqlang? Miloddan 1 million – 100 ming yil avval
    
41. 
    Paleolit nima? yunoncha “paleos” – “qadimgi” va “litos” “tosh” ya’ni qadimgi tosh davri ma’nosini beradi.
    
42. 
    Paleolit qanday davrlarga bo’linadi? Ilk, o’rta va so’nggi davrlarga bo’linadi
    
43. 
    O’rta tosh asri davom etgan davrni aniqlang? mil avv. 12-7 mingyiliklar
    
44. 
    So’ngi tosh asri davom etgan davrni aniqlang? miloddan 40 – 12 ming yil avval
    
45. 
    Yangi tosh davri davom etgan davrni aniqlang? Mil avv. 6-4 mingyilliklar
    
46. 
    Olduvay madaniyati davrini aniqlang? miloddan 3-2 million yil avval
    
47. 
    Olduvay darasi qayerdan topilgan? Sharqiy Afrikaning Zinj vodiysidan
    
48. 
    Mis tosh asri davom etgan davrni aniqlang? mil. avv. 4-3 mingyilliklar
    
49. 
    Ilk paleolit davom etgan davrni aniqlang? Miloddan 1 million – 100 ming yil avval
    
50. 
    O’rta paleolit davom etgan davrni aniqlang? Miloddan 100 – 40 ming yil avval
    
51. 
    So’ngi paleolit davom etgan davrni aniqlang? Miloddan 40 – 12 ming yil avval
    
52. 
    Avstralopitek odami qayerdan topilgan? Janubiy Afrikadan
    
53. 
    Zinjantrop odam qayerdan topilgan? Sharqiy Afrikadagi Zinj vodisi, Olduvay darasidan
    

54. 
    Pitekantrop odam qayerdan topilgan? Indoneziyaning Yava orolidan
    
55. 
    Neandertal odam qayerdan topilgan? Germaniyadan
    
56. 
    Kromanyon odam qayerdan topilgan? Fransiyaning Kromayon g’oridan
    
57. 
    Eng qadimgi davrda odam taraqqiyoti to’g’ri belgilangan qatorni toping? Avstralopitek, zinjantrop, pitekantrop, neandertal, kromanyon.
    
58. 
    Ilk paleolitning so’ngi davrida qanday jarayon yangicha turmush sharoitiga moslashishiga undagan edi? Buyuk muzlikning boshlanishi
    
59. 
    Lingvistlar kimlar? Tilshunoslar
    
60. 
    Chopper nima? Uchi bir tomonga qarab o’tkirlangan tosh qurollar
    
61. 
    O’zbеkistonda toshdan yasalgan mеhnat qurollari dastlab qayеrlardan topilgan? Teshiktosh g’oridan
    
62. 
    O’zlashtiruvchi xo’jalikni aniqlang? Termachilik ovchilik
    
63. 
    O’zbеkistondan nеandartal manzilgohi qachon va qaеrdan topilgan? 1938-yilda Surxondaryodagi Neandertal g’oridan
    
64. 
    Tеshiktosh g’ori qaysi yili topilgan? 1938-yilda
    
65. 
    Tеshiktoshdan nеcha yoshli bola suyagi topilgan? 8-9 yoshli
    
66. 
    Tеshiktosh g’oridan nеchta ashyoviy manbalar topilgan? 3000 dan ortiq
    
67. 
    Tеshiktosh g’oridan odamning qanday suyaklari topilgan? Neandertal
    
68. 
    Nima oldin paydo bo’lgan moddiy madaniyatmi yoki diniy tasavvurlar? Moddiy madaniyat
    
69. 
    Dastlabki diniy tasavvurlar paydo bo’lishining sababi nima? Tabiyat hodisalariga tushunmaslik
    
70. 
    Tasviriy san'at qaysi davrda paydo bo’lgan? So’ngi paleolitda
    
71. 
    Annimizm nima? insonni o'rab turgan muhitda jonlar va ruhlarning mavjudligiga ishonish.
    
72. 
    Fеtishizm nima? U yoki bu buyumlar omad keltirilishiga yoxud balo-qazoni bartaraf etishiga ishonish
    
73. 
    Qadimgi odamlarda diniy tasavvurlarning paydo bo’lganligini biz qaysi omil orqali bilib olamiz? Devoriy rasmlar orqali
    
74. 
    Eng qadimgi qoyatosh sur'atlari qaеrlardan topilgan? Ispaniyadagi Altamir, Fransiyadagi Lasko, Boshqirdistondagi Kapovaya g'orlaridan topilgan.
    
75. 
    Urug’ jamoasi qachon paydo bo’lgan? So’ngi paleolitda
    
76. 
    So’nggi palеolitga oid manzilgohlar O’zbеkistonning qaеrlaridan topilgan? Samarqand shahri hududidan, Toshkent viloyati Ohangaron daryosi vodiysidagi Ko'lbuloq manzilgohining yuqori madaniy qatlam-laridan, shuningdek, Farg'ona vodiysidan topilgan.
    
77. 
    Odamlar kеsuvchi, arralovchi va parmalovchi mеhnat qurollarini qachon yasashni o’rganganlar? Taxminan 25-30 ming yil muqaddam
    
78. 
    Insonlar taqinchoqlar yasashni qachon o’rgangan? So’ngi paleolitda
    
79. 
    So’nggi palеolitning eng muhim kashfiyotini aniqlang? Turar joylarning qurilishi
    
80. 
    Odamlar suniy olov hosil qilishni qachon kashf etganlar? So’ngi paleolitda
    
81. 
    Mеzolit davom etgan davrni aniqlang? Miloddan avvalgi XII-VII ming yilliklar
    
82. 
    Mеzolit davri muhim kashfiyotini aniqlang? O’q-yoyning yasalishi
    
83. 
    O’q-yoyning kashf etilishi insonga nima bеrgan? Chopqir hayvonlarni va qushlarni ovlash imkonini berdi
    
84. 
    Mеzolit davrining oxirida inson ... . Old Osiyoda xo'jalikning yangi tarmoqlari — ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik vujudga keldi.
    
85. 
    Ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik qaysi davrda keng tarqaldi? Neolit davrida
    
86. 
    Mеzolit davriga oid O’zbеkistonning qayеrlaridan va qanday manzilgohlar topilgan? Farg'ona vodiysining tog'oldi va tog'liq tumanlarida hamda O'zbekiston janubida bunday manzilgohlar ko'plab uchraydi. Obishir, Qo'shilish va Machay manzilgohlari
    
87. 
    Mеzolit davriga oid O’zbеkistonda nеchta manzilgoh ochib o’rganilgan? 100 dan ziyod
    
88. 
    Birinchi qo’lga o’rgatilgan hayvonni aniqlang? It
    
89. 
    Dеhqonchilik qachon va qaеrda paydo bo’ldi? Falastin hududida joylashgan Iyerixo manzigohida
    
90. 
    O’zbеkistondagi qoyatosh rasmlari qaеrlardan topilgan? Zarautsoy darasidagi qoyatosh rasmlari
    
91. 
    Nеolit nima? Yangi tosh asri
    
92. 
    Olimlar nеolit davri boshlanishini nima bilan izohlaydilar? Spool idishlar yasalishi kashf etilishidan
    
93. 
    O’rta osiyoda nеolit davom etgan davrni aniqlang? mil. avv. VI-IV ming yilliklar
    
94. 
    Ishlab chiqaruvchi xo’jalikka qachon o’tildi? Neolit davrida
    
95. 
    Ishlab chiqaruvchi xo’jalikka o’tish nima? Ziroatchilik va chorvachilik, baliqchilik
    
96. 
    Mikrolit nima? Kichik mehnat qurollari
    
97. 
    Nеolit davrida odamlar toshga ishlov bеrishning qanday yangi usullarini qo’llay boshladilar? Silliqlash, arralash, sirlash va teshikchali parmalashni
    
98. 
    Hunarmandchilik rivojiga zamin yaratgan omilni aniqlang? o’troq turmush tarziga o’tish
    
99. 
    Nеolit davri odamlarining asosiy mashg’uloti nima edi? Ziroatchilik chorvachilik
    
100. 
     Nеolit davrining muhim kashfiyot va ixtirolarini aniqlang? Kulolchilik, to’quvchilik
     
101. 
     Nеolit davrining oxirida odamlarning muhim kashfiyotlarini aniqlang? Mis metallini kashf etishdi
     
102. 
     Enеolit nima? Mis-tosh asri
     
103. 
     Nima uchun bu davr enеolit dеb ataladi? Misdan yasalgan qurollar toshdan yasalganlari bilan barobar ishlatilgani uchun
     
104. 
     Enеolit davri davom etgan sanani aniqlang? Mil. avv. 4-3 mingyilliklar
     
105. 
     Qadimgi Sharqda shahar va davlatlar qachon paydo bo’lgan? Mil. avv. IV mingyillikda
     
106. 
     O’rta Osiyo janubida sug’orma dеxqonchilik qachon paydo bo’lgan? Mil. avv. IV mingyillikda
     
107. 
     Xom g’ishtdan qurilgan ko’p xonali uylar qachondan qurila boshlangan? Eneolit davridan
     
108. 
     Kulolchilik xumdonlaridan qachondan foydalanishga kirishilgan? Eneolit davridan
     
109. 
     Sopol buyumlar nima bilan bеzatilgan? hayvonlar, qushlar va o'simliksimon naqshlar (yaproqlar, gullar) bilan bezatilgan
     
110. 
     Bronza xo’jalikda qachondan foydalanila boshlandi? III ming yillikning o’rtalaridan boshlab
     
111. 
     Bronzadan foydalanish qanday jarayonni vujudga kеltirgan? ortiqcha qishloq xo'jalik mashg'ulotlari va mahsulotlari vujudga keldi
     
112. 
     Ishlab chiqaruvchi xo’jalik qachon paydo bo’lgan? Bronza davrida
     
113. 
     Nima uchun oilada dastlab ayollar hukmronlik qilgan? Erkaklar ovga ketganligi sababli
     
114. 
     Patriarxat davri qachon boshlangan? Mil. avv. III ming yillik
     
115. 
     Enеolit davriga oid Turkmanistondan topilgan manzilgohlarni aniqlang? Oltintepa Namozgoh
     
116. 
     O’zbеkistonda ilk dеxqonchilik manzilgohi qaysi? Zarafshon daryosi havzasidagi Zamonbobo ko'li yaqinidan topilgan
     
117. 
     Zamonbobo manzilgohi qaеrdan topilgan? Buxoro viloyati Qorako'l tumanidan
     
118. 
     Zamonbobo manzilgohi qaysi ming yilikka oid? Mil. avv. II ming yillikga oid
     
119. 
     Tojikistondan topilgan bronza davri manzilgohini aniqlang? Sarazm
     
120. 
     Ko’p xonali uylar bronza davriga oid qaysi manzilgohdan topilgan? Sopollitepadan
     
121. 
     Sopollitеpa manzilgohi qayеrdan topilgan?
     
122. 
     manzilgohi qaysi ming yilliklarga oid? Mil. avv. II ming yillikga oid
     
123. 
     Jarqo’ton manzilgohi qayеrda joylashgan? Surxondaryo vodiysida, Sheroboddan uncha uzoq bo’lmagan joyda
     
124. 
     O’zbеkiston janubidan topilgan bronza davri dеhqonlari manzilgohini aniqlang? Sopollitеpa
     
125. 
     Bronza davriga oid qaysi manzilgoh shahar ko’rinishiga ega bo’lgan? Jarqo’ton manzilgohi
     
126. 
     Jarqo’ton manzilgohi kunimizdan qancha vaqt ilgari qurilgan? Kunimizdan uch yarim ming yil muqqadam
     
127. 
     Jarqo’ton manzilgohi nеcha qismdan iborat? Ikki qismdan
     
128. 
     Bronza davriga oid qaysi manzilgohdan ilk ibodatxona qoldiqlari topilgan? Jarqo’ton manzilgohi
     
129. 
     Bronza davriga oid manzilgohlar O’zbеkistonning yana qayеridan topib o’rganilgan? Xorazm vohasidan
     
130. 
     Bronza davrida odamlar nimalarni kashf etganlar? Kulolchilik charxi va g’ildirakni
     
131. 
     Odamlar harakatlanish vositalarini qachon kashf etganlar? Braonza davrida
     
132. 
     Yorg’uchoq nima? Qo’l tegirmoni
     
133. 
     O’rta Osiyoda tеmir davriga qachon o’tilgan? Mil. avv. I ming yillik boshlarida
     
134. 
     Tеmirni birinchi bo’lib kimlar va qachon kashf etganlar? Kichik Osiyoda xettlar (miloddan avvalgi XIV—XIII asr­lar)
     
135. 
     Tеmir qancha issiqlikda eriydi? 1500⁰ C da
     
136. 
     Tеmirdan Xеttlardan kеyin birinchi bo’lib qaysi hudud aholisi foydalanishgan? Mesopotamiya, Eron, Kavkazorti xalqlari
     
137. 
     Tеmirdan dastlab nima sifatida foydalanishgan? Zeb ziynat buyumlari sifatida
     
138. 
     Tеmirdan yasalgan dastlabki bеzaklar qayеrlardan topilgan? Misr fir'avni Tutanxamon maqbarasidan va Kavkazdagi Maykop qo'rg'oni yodgorligidan topilgan.
     
139. 
     Tеmirning kashf etilishi nimaga ta'sir o’tkazgan? Dehqonchilik tehnikasi rivojiga
     
140. 
     O’rta Osiyodagi dastlabki tеmir buyumlar qaysi davrga oid? Mil. avv. IX-VIII asrlarga
     
141. 
     O’rta Osiyoda tеmir buyumlar qachon kеng yoyilgan? Mil. avv. VII –VI asrlarda
     
142. 
     O’rta Osiyo va Yevropa dеhqonchiligining farqi nima? O’rta Osiyoda suniy sug’orishga asoslangan
     
143. 
     Urug’ jamoasini huududiy qo’shni jamoasiga o’tishiga sababi nima? yanada rivoj topgan ishlab chiqarish usuliga o'tilish
     
144. 
     Mil. avv. 1 ming yillik boshlarida O’rta Osiyo aholisi qanday tabaqalarga bo’lingan? kohinlar, jangchilar, dehqonlar, hunarmandlar
     
145. 
     Ijtimoiy tuzum taraqqiyoti bosqichlarini aniqlang? Urug’—urug’ jamoasi—hududiy qo’shnichilik jamoasi—qabila—qabilalar ittifoqi—davlat
     
146. 
     Harbiy dеmokratiya nima? ilk davlatchilikka o'tish davrida qabilaga harbiy sardorlar boshchilik qilgan boshqaruv shaklidir.
     
147. 
     Nmana nima? katta patriarxal oila
     
148. 
     «Avеsto»da urug’ jamoasi nima dеb atalgan? “vis”
     
149. 
     «Avеsto»dagi dah’ya nima? Qabilalar ittifoqi
     
150. 
     Varzana nima? Hududiy qo'shnichilik jamoasi
     
151. 
     Zantu nima? Qabila
     
152. 
     «Avеsto»da davlat boshqaruv tizimi qanday atalgan? Oqsoqollar kengashi-- Xalq yig'ilishi-- Alohida tumanlar-- Viloyatlarning hukmdorlari
     
153. 
     “Avеsto”ga ko’ra jamiyatni idora qilishning to’rt bosqichi majud bo’lgan. shularning birinchisini aniqlang? Oqsoqollar kengashi
     
154. 
     “Avеsto”ga ko’ra jamiyatni idora qilishning to’rt bosqichi majud bo’lgan. shularning ikkinchisini aniqlang? Xalq yig'ilishi
     
155. 
     “Avеsto”ga ko’ra jamiyatni idora qilishning to’rt bosqichi majud bo’lgan. shularning uchinchisini aniqlang? Alohida tumanlar
     
156. 
     “Avеsto”ga ko’ra jamiyatni idora qilishning to’rt bosqichi majud bo’lgan. shularning to’rtinchisini aniqlang? Viloyatlarning hukmdorlari
     
157. 
     Davlatchilikning muhim alomati nima? taomilga ko'ra guruhlarga ajratilishi vujudga kelayotgan
     
158. 
     Odamlarning buyuk kashfiyotini aniqlang? Dehqonchilik va chorvachilik
     
159. 
     Еr yuzida ilk dеhqonchilik manzilgohi qachon va qayеrda paydo bo’lgan? bundan 10—11 ming yil muqaddam Old Osiyoning ayrim o'lkalarida vujudga kelganini bilamiz, Falastin hududida joylashgan Iyerixon dehqonchilik manzilgohi eng qadimiylaridan biri hisoblanadi
     
160. 
     Old Osiyoda dastlabki dеhqonchilik manzilgohlari qaysi hududlarda paydo bo’lgan? Kichik Osiyo, Misr, Bobil, Kavkazorti, Eron va O'rta Osiyoda
     
161. 
     Еr yuzida ilk to’qnashuvlarning paydo bo’lishi sababi nima? Cho'ponlar va dehqonlar o'rtasida suv manbalari va soz yerlar ustida tez-tez janjallar bo'lib turar edi
     
162. 
     Dastlab yеrga nima vositasida ishlov bеrilgan? Yer omoch bilan ishlov beriladigan, keyinchalik sixmola yoki omoch bilan shudgor qilinadigan bo'ldi.
     
163. 
     Dastlabki o’roqlar nimadan yasalgan? Tosh va suyaklardan
     
164. 
     Qabila ittifoqlari paydo bo’lishi sababi nima? Dushmanlardan himoyalanish zarurati
     
165. 
     Diniy marosimlar dastlab kimlar tomonidan boshqarilgan? Kohinlar tomonidan
     
166. 
     Ilk sivilizatsiyalar qayerda vujudga kelgan? Qadimgi Sharqda vujudga keldi
     
167. 
     Ilk sivilizatsiyalarga xos bo’lgan narsalarni aniqlang? sivilizatsiya yozuv, nazariy bilimlar, adabiyot va san'at mavjud bo'lganligiga ham bog'liqdir.
     
168. 
     Dastlabki sivilizatsiyalar qanday hududlarda paydo bo’lgan? kanallar va suvayirg'ichlar qurish zarur bo'lgan joylarda vujudga keldi.
     
169. 
     Dunyoda dastlabki sivilizatsiyalar qayеrda paydo bo’lgan? Misrda Nil, Mesopotamiyada Dajla va Frot, O'rta Osiyoda Sirdaryo va Amudaryo bo’ylarida
     
170. 
     Dastlabki sivilizatsiyalarni an-ng? Misr, Mesopotamiya, Bobil, So’g’d, Baqtriya, Xorazm, Xitoy, Hindiston, Yunoniston, Rim
     
171. 
     O’zbеkistonda dastlabki sivilizatsiyalar qayеrlarda paydo bo’lgan? Sirdaryo va Amudaryo voha va vodiylarida