Dastgoh rangtasviri sohasidaijod qilgan O'zbekiston va jahonning mashhur rassomlarining hayoti va ijodiy faoliyati
O'zbekiston xalq rassomi O'rol Tansiqboyev
Dastgoh rangtasviri sohasida samarali ijod qilgan manzarachi rassomlardan biri, O'zbekiston xalq rassomi O'.Tansiqboyev 1904-yilda Toshkent shahrida tug'ilgan. U tasviriy san'atdan dastlabki saboqni to'garakka qatnab I. Repinning shogirdi N. Rozanovdan oldi. Rassom ilk asari "Toshkenboyev portreti"ni 1927-yilda yaratdi.
O'. Tansiqboyev Rossiyaning Penza shahridagi badiiy pedagogika bilim yurtiga o'qishga kirib, I. Repinning shogirdlari I. Goryushkin, Sorokopulov va N. Petrovlardan san'at sirlarini o'rgandi. Yosh rassom Penza muzeyida tasviriy san'at asarlaridan nusxalar ko'chirib, o'z malakasini oshirdi.
O'. Tansiqboyevning mustaqil ijodi O'zbekistonda 1940-yildan so'ng boshlandi. U Ikkinchi jahon urushi bo'lgan joylarga delegatsiya bilan borib, o'z taassurotlari natijasi sifatida "Ozod etilgan yerlarda", "Mal'unning yo'li", "Havo jangi" kabi asarlarini yaratdi. 1943-yil unga "O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan san'at arbobi" unvoni berildi. O'rol Tansiqboyev urushdan keyingi yillarda "Sholi hosilini yig'ib olish", "Bahor", "Paxtani sug'orish", "Jonajon o'lka", "Issiqko'l oqshomi", "Tog'da" kabi asarlarini yaratdi. Rassornning mashhur asarlaridan biri "O'zbekistonda mart" deb nomlanadi.
Asarda quyosh taftidan bahra olayotgan maysazorlar, qiyg'os gullagan daraxtlar, to'lib oqayotgan daryo, daryoga boruvchi so'qmoq, daryoning narigi tomonidagi tepaliklar va qirg'oqning baland-pastliklari, qorli tog'lar, quyosh nurida jilolangan bulutlar insonga zavq bag'ishlaydi.
Rassom, shuningdek, "Tog'da bahor", "Qayroqqum GESi tongi", "Angren vodiysi" kabi asarlarini yaratdi. "Qayroqqum GESi tongi" asari rassomga muvaffaqiyat olib keldi. Asarda tasvirlangan narsalar -dengiz, osmon, kengliklar koloritining jozibasi insonni o'ziga tortadi. Manzarada cho'l, suv, tog', osmon yirik umumlashtirib tasvirlangan.
Respublikamiz tog' bag'irlarida joylashgan go'zal bir qishloqning oqshomini ifoda etuvchi manzara asarini "Tog' oqshomi" deb atadi. Asarda ulkan moviy tog'lar, endigina yoqilgan xonadon chiroqlari, uylar yonidan oqib o'tgan zilol soy, shuningdek, manzaraga hayotiylik bag'ishlagan kattalar va bolalar tasviri ko'zga tashlanadi. Tog'da kech kirib, oqshom tushdi.
Nazarimizda go'yo soyning shovillashi, chigirtkalarning chirillashi, itlar ovozi eshitilayotgandek tuyiladi. O'. Tansiqboyev 1955-1960-yillarda "Sirdaryo", "Tog' yo'li", "Angren-Qo'qon yo'li", "Angren daryosi", "Tog'da", "Xumson oqshomi", "Chorvoq qurilishida" va o'zining mashhur "Kuz tonggi", "Mening qo'shig'im", "Chordaryo suv omborida" kabi manzara asarlarini yaratdi.
