84.Agar dinamik qatorlar tendensiyaga ega bo‘lsa korrelyatsiya koeffitsienti qanday qiymatlarga ega bo‘ladi?
85.“Yolg‘on korrelyatsiya” nima, u qanday yo‘qotiladi?
"Yolg‘on korrelyatsiya" statistika sohasida ishlatiladigan bir terminus, bu esa iki o'zgaruvchan o'zaro aloqasining yolg'on bo'lishini ko'rsatadi. Yani, bir-biriga mos kelish mumkin bo'lgan o'zgaruvchalar orasidagi mos kelishmaydigan aloqa.
Yolg‘on korrelyatsiya qiymati -1 va +1 oralig'ida bo'lishi mumkin. Korrelyatsiya qiymati +1 ga yaqin bo'lganda, o'zgaruvchalar o'rtasida musbat moslik mavjud bo'ladi, ya'ni o'zgaruvchalar o'sish-saksakligi bilan birgalikda o'sish xossalari ko'rsatadi.
Yolg‘on korrelyatsiya qiymati -1 ga yaqin bo'lganda, o'zgaruvchalar o'rtasida manfiy moslik mavjud bo'ladi, ya'ni biri o'sishda bo'lgan o'zgaruvcha saksakligi, qolganining kamayishida shaffofroq ko'rinadi.
Yolg‘on korrelyatsiya qiymati 0 ga yaqin bo'lganda, o'zgaruvchalar o'rtasida hech qanday moslik topilmaydi, ya'ni ular aloqasizligini ko'rsatadi.
Yolg‘on korrelyatsiya yo‘qotilganligi esa, o'zgaruvchalar o'rtasida hech qanday omadli aloqa topilmaganligini anglatadi. Bu esa ma'lumotlar analizi va model yaratish jarayonida foydalaniladigan muhim qoidalardan biri hisoblanadi.
86. “Qoldiqdagi avtokorrelyatsiya” tushunchasini tavsiflab bering.
87.“Tendensiyani yo‘qotish” usulini tavsiflab bering.
88.“Trenddan chetlanish” usulini tavsiflab bering.
89. “Ketma-ket ayirmalar” usulini tavsiflang, u qanday kamchiliklarga ega.
“Ketma-ket ayirmalar” usuli, statistik tahlilning bir qismini tashkil etadi va o‘zgaruvchilar o‘rtasidagi ta’sirni aniqlash uchun qo‘llaniladi. Bu usulda, o‘zgaruvchilar o‘rtasidagi ta’sirni aniqlash uchun bitta o‘zgaruvchi (masalan, reklama xarajatlari yoki sotish platformalari) asosiy o‘zgaruvchi deb tanlanadi va uning ta’sirini o‘rganishga harakat qilinadi.
“Ketma-ket ayirmalar” usulining kamchiliklari quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:
1. Faqatgina bitta o‘zgaruvchi ta’siri: Bu usulda, faqatgina bitta o‘zgaruvchi ta’siri o‘rganiladi, boshqa o‘zgaruvchilar ta’siri e’tiborsiz qoldiriladi. Shuning uchun, boshqa o‘zgaruvchilar bilan bitta o‘zgaruvchi ta’siri o‘rtasidagi munosabatlarni tushunish uchun boshqa tahlil usullari kerak bo‘ladi.
2. O‘zgaruvchilar orasidagi kompleks ta’sirni ko‘rsatmaydi: “Ketma-ket ayirmalar” usuli, o‘zgaruvchilar orasidagi kompleks ta’sirlarni aniqlashda kam foydalaniladi. Bunda, o‘zgaruvchilar orasidagi interaksiyalar va nonlineyar ta’sirlar ko‘rsatilmaydi.
3. O‘zgaruvchilar o‘rtasidagi munosabatlarni to‘g‘ri ifodalashda qiyinchiliklar: Bitta o‘zgaruvchi ta’sirini aniqlashda, o‘zgaruvchilar orasidagi munosabatlarni to‘g‘ri ifodalashda qiyinchiliklar paydo bo‘lishi mumkin. Bunda, o‘zgaruvchilar orasidagi to‘g‘ri munosabatlarni aniqlash uchun boshqa tahlil usullari (masalan, regresiya analizi) foydalanish tavsiya etiladi.
Shuningdek, “ketma-ket ayirmalar” usuli faqatgina bitta o‘zgaruvchi ta’sirini aniqlashda foydalanilishi mumkin bo‘lgan statistik tahlil usullaridan biridir va boshqa tahlil usullari bilan birgalikda qo‘llanilishi tavsiya etiladi.
Dostları ilə paylaş: |
