7-mavzu: qushlar (aves) sinfining umumiy tavsifi (2 soat) Reja

invaginatsiya yo’li bilan gastrulani hosil qiladi.Gastrulaning blastapor 
teshigi joylashgan tomoni keyingi, uning qarama-qarshisi esa oldingi 
tomon bo’ladi. Keyinchalik blastapor o’rniga anal teshik paydo 
bo’ladi; og’iz teshigi qorin tomondan ektodermaning botib kirishi 
natijasida hosil bo’ladi.Mezoderma enterotsel yo’l bilan hosil bo’ladi. 
Endodermal ichakning olding
i qismi ajralib chiqib, toq bo’rtma hosil 
qiladi. Xuddi shu yo’l bilan ichakning ikkita yon bo’rtmalari hosil 
bo’ladi. Bu bo’tmalar keyinchalik uchta (xartum, yoqacha, gavda) 
selomik haltalarini hosil qiladi. 
Ko’pchilik ichak bilan nafas oluvchilarning tuxumidan erkin 
suzib yuradigan tornariya lichinkasi chiqadi.Lichinkaning tanasi 
uzun, kipriklar chambari bilan o’raglan.Ulardan biri og’iz oldida, 
ikkinchisi anal teshigi oldida joylashgan.Kipriklarining joylashish 
hususiyati 
bilan 
tornariya 
ignaterililar 
lichinkasiga 
o’xshaydi.Keyinroq lichinkaning uchta bo’limi cho’zilib, uchta tana 
bo’limini hosil qiladi.Ichak devorida Jabra yoriqlari paydo 
bo’ladi.Lichinka suv tubiga cho’kib, loyga ko’milib oladi. 

---

151 
. 
 
 

---

152 
8-MAVZU: Sutemizuvchilar yoki darrandalar (Mammalia) sinfinig 
umumiy tavsifi va sistematikasi 
(2 soat)
 
 
Reja: 
1. Sinfning umumiy ta’rifi 
2. Asosiy a’zolar sistemasining morfologik va funktsional ta’rifnomasi 
3. Hozirgi zamon sut emizuvchilarining sistematikasi 
4. Sutemizuvchilarning kelib chiqishi va evolyutsiyasi.