7-tema: Texnikalıq konstruktsiyalash hám modellestiriw. Texnikalıq proektlestiriw

7-tema: Texnikalıq konstruktsiyalash hám modellestiriw. Texnikalıq proektlestiriw.
Joba: (2 saat )
1. Texnikalıq konstrukciyalaw hám modellestiriw.
2. Kórkem proektlestiriw processi.
3. Proektlestiriw basqıshları.
Tayansh sóz dizbegi: grafika -suwretleytuǵın sızılma, komponovka-ónim, variant -sızılma, kásiplik-dizayner, maxorat-dizayner, saya -dizayner
1. Kórkem proektlestiriw processi. Házirgi waqıtta kórkem proyetlestiriw tarawinde isleyetgan alım, súwretshi, injiner, texnolog hám boshka qánigeler arasında bul atamalar hám olardıń moxiyatini aniklashda kapustaa-karshi pikirler bar.
Dizayner iskerliginde túrli qıylı yunalishlar ámeldegi bulib, olardan kuprok kuyidagilari keń tarkalgan: ásbapsozlik, mashinasozlik, transport quralları, jeńil sanaat ónimi, ásbaplar sanaatı, chiziklar menen súwret salıw hám xokazo.
Sanaat islep chikarish ónimi hám texnikalıq sistemalardı kórkem proyetlestiriw jarayeni joqarı dárejede quramalı bolıp tabıladı.
Stilistik jixatdan bul jarayen kupincha arxitekturalıq proyetlestiriwtirishga teń keledi, geyde bolsa odan xam quramalırok bolıp tabıladı.
Sanaat kórkem óneri termini menen bir katorda ingliz termini dizayn (anglichan desing niyet, muljal, proekt) keń tarkalgan, ol súwretshi proektlovchining dizaynning dóretiwshiliketini, mexnatning usılları hám nátiyjelerin islep chikarishga tatbik etiw shárt-shárayatların uz ishine aladı.
Dizaynning maksadi-jámiyetlik mápleri, isletiw kulayligi, guzallik talaplarına juwap beretuǵın ónimdiń jańa túrleri hám xillarini jaratıw bolıp tabıladı.
Yukoridagilardan sol zat málim buldiki, sanaat kórkem óneri hám dizayn atamaları málim dárejede xar qıylı mániske iye bulib, olardıń ekewi xam tula xukukli bolıp tabıladı.
Texnikalıq estetika uzınıń stilistik tiykarına iye, jańa jámiyet estetikasining ulıwma principlerıge tayanadi, sonıń menen birge, texnika, ruxshunoslik, fizikaviy, tazalıq hám boshka pánlerdiń yutuklaridan xam paydalanadı.
Kórkem proyetlestiriw termini muakmmal emesligine kapustaasdan, kabul kilindi hám xamma oǵan kúnikib ketti. Biraq tábiyaat konuniyatlaridan kelip chikadigan principler hám janzat konuniyatlar bar, olar texnikalıq hám kórkem ijodning eń túrme-túr tarawları ushın, sonday-aq dizayn ushın xam málim dárejede birdey bolıp tabıladı.
Endi kórkem proektlestiriliwde sol principlerdi kurib chikamiz. Moskva Joqarı Kórkem Ukuv jurtı ilimpazları sanaat islep chikarishi buyımların proyetlestiriwdiń úsh tiykarǵı principin islep chikganlar.
1. Mápdarlıq jumısqa tiyislilik proyetlestiriwtiriw-texnolog, iktisodiy máseleler kompleksi, bir vaktda sheshiw.
2. Átirap -ortalıq hám anik shárt-shárayatlardı esapqa alıw.
3. Forma hám mazmun birligi (janlılıq ).
Birinshi principke tiyisli boshka máselelerdi uziga baǵınıqlı kilib alǵan xal kiluvchi másele máp hám jumısqa tiyislilik máselesi bulib esaplanadi. Xakikatan xam turmıs ashelari, ásbaplar, islep chikarish úskenelirining jumısqa yarokliligi axamiyati tastıyıqtı talap kilmaydi.
Arxitektorshılıq, ámeliy kórkem óner hám dizayn sang'atning boshka túrlerine karaganda materiallıq islep chikarishga yakinrok turadı. Olar insanǵa jáne onıń kúndelik turmısına zárúr bulgan kupgina buyımlardı nafakat paydalı sapalarǵa iye bulgan, bálki kórkem kiymatga iye bulgan insan xis-tuygulariga tásir etetuǵın ónimlerge aylantıradı.