b). MDYa – tranzistor asosidagi kuchlanish qaytargichning kirish qarshiligi bundan ham katta bo‘ladi, chunki u zatvor ostidagi dielektrik parda qarshiligi bilan aniqlanib, ~100 MOm ni tashkil etadi.
Istok qaytargich sxemasi 8.1 – rasmda keltirilgan bo‘lib, emitter qaytargich sxemasi E1 – kuchlanish bilan boshqariluvchi o‘zgarmas manba, E2 – o‘zgarmas potensial kuchlanish manbasi, RI – qarshilik, maydoniy tranzistor va qiymatlarni o‘lchash uchun o‘lchov qurilmalaridan tashkil topgan.
8.2 – rasm. Istok qaytargich sxemasi.
Ishni bajarish uchun topshiriq.8.1 – jadvalda berilgan parametrlardan foydalanib 8.2-rasmda keltirilgan istok qaytargich sxemasini elektron stendida (NI Multisim dasturiy muhiti yordamida) differensial parametrlarini o‘lchang va ; ; ; ; ; grafiklarini hosil qiling.
2. Laboratoriya ishini bajarish tartibi:
8.2- rasmda keltirilgan sxemani 8.1 - jadvalda berilgan parametrlar asosida elektron stendda (NI Multisim dasturiy muhitida) yig‘ing;
8.1 - jadvalda berilgan variant bo‘yicha qiymatiga mos keladigan Ye1 – kuchlanish bilan boshqariluvchi o‘zgarmas manba qiymati (E0) ni topib oling;
topib olingan qiymat (E0) asosida dastlabki hisob-kitobni amalga oshiring va olingan qiymatlar asosida elektron stendda (NI Multisim dasturiy muhitida) ishni bajaring va natijalarni 8.2 – jadvalga yozib boring;
8.2 – jadval asosida olingan natijalarga ishlov bering.
Berilgan parametrlar: Emitter qaytargich sxemasini tadqiq etishda NI Multisim daturiy muhitida foydalanilish tavsiya etiladigan tranzistorlar: 2N4416, 2N3823, 2N3824.
8.1- jadval
Talaba t/r
1
2
3
4
5
6
8
7
9
10
11
12
A
0,8
0,5
0,3
0,8
0,7
0,3
0,6
0,4
0,3
0,35
0,4
0,3
RI(kOm)
3,3
1,3
1,2
1,5
1,6
1,8
2
1,1
1
1,3
2,2
2,4
15
12
13
10
11
13
14
12
9
12
12
13
Talaba t/r
13
14
15
16
A
0,3
0,4
0,5
0,5
RI(kOm)
3,3
1,6
1
2
13
10
12
10
Dastlabki hisoblashlar. E1 – kuchlanish bilan boshqaruvchi o‘zgarmas manbaa qiymatini hisoblash:
;
8.2- jadval
0
30
60
90
120
150
180
210
240
270
300
330
360
3. Olingan natijalarga ishlov berish. - zatvor – istok kuchlanishini hisoblash:
;
- zatvor – istok kuchlanishini hisoblash:
;
Kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffisiyenti:
;
Dinamik chiqish qarshiligi:
Olingan natijalar asosida quyidagi grafiklarni chizing:
;
;
;
;
;
;
.
5. Nazorat savollari. Tranzistorning, tranzistorli kuchaytirgich bosqichining ekvivalent sxemasini chizing.
Kuchaytirgichning kirish va chiqish qarshiligini, kuchlanishi, tok va quvvat bo‘yicha kuchaytirish koeffisiyentlarini o‘lchang (aniqlang).
Tranzistorli kuchaytirgich bosqichida signal buzilishining paydo bo‘lish sabablari.