8-mavzu innovatsiyalarning sohalar bo`yicha turlari reja
2. Marketing innovatsiyalari Innovatsiyaviy jarayon samaradorligini oshirishda esa boshlang’ich marketing
tadqiqotlari va bozor tahlili ayniqsa muhim hisoblanadi. Innovatsiyalarni boshqarish
ilmiy-texnik g’oya shakllanishidan tortib uni tijorat asosida amalga oshirilishigacha
bo’lgan barcha qadamlar (boshqaruv tsikllari) yig’indisini qamrab oladi. Har bir
yangilik g’oyasi yaratilishidan uni amalga oshirilishigacha bo’lgan vaqt davri
innovatsiyaviy tsikl deb ataladi. Innovatsiyaviy jarayonlar amalga oshirishning
samardorligi ko’pgina omillarga bog’liq bo’ladi: boshqaruv sifati va to’liqligi;
boshqaruv tizimidagi har bir alohida bo’g’in ishining o’zaro muvofiqligi, axborot-
uslubiy ta’minoti va hokazolar shular jumlasidandir. Innovatsiyalarni boshqarish
tizimining yuqorida qayd etilgan barcha elementlari faoliyati to’liq o’zaro
muvofiqlashtirilgandagina, ushbu jarayon butunligi va uzluksizligi, ilmiy-texnik
natijalarga ega bo’lishi va ularni o’zlashtirish muddatlarini qisqarishi
ta’minlanishi mumkin. Innovatsiyaviy faoliyat boshqaruvini tashkil etish,
boshqaruv jarayonining barcha elementlarini yagona tizimga birlashtiradi va u
innovatsiyani yaratish va amalga oshirishda, ya’ni innovatsiyaviy jarayonning
o’zida shakllana boshlashi lozim. Korxonada innovatsiyaviy faoliyatni
boshqarishning samarali tizimlarini yaratish va rivojlantirish imkoniyati ko’pgina
omillarga bog’liq bo’lib, ishlab chiqarishning shakllangan darajasi, boshqaruv
tizimi va mexanizmining ahvoli, boshqaruv tashkiliy tuzilmasining turi va
yo’naltirilganligi, xo’jalik va innovatsiyaviy siyosat tendentsiyalari va boshqalar
shular jumlasidandir.
Marketing innovatsiyalari deganda yangi yoki sezilarli yaxshilangan marketing
uslublarini joriy etish tushuniladi. Bular o`z ichiga:
- mahsulotlarning dizayni va qadoqlanishida jiddiy o`zgartirishlar;
- mahsulotlarni sotish va taqdimoti bo`yicha, shuningdek ularni bozorlarga
tanitish va olg`a siljitish bo`yicha yangi uslublardan foydalanish;
- yangi narx strategiyalarini shakllantirishni oladi (8.2-rasm).
2
Salixov S.A. Innovatsion faoliyatni boshqarish. Darslik. – T.: TDIU, 2013.