Ma’lumotlar oqimlari diagrammasi Ma’lumotlar oqimlari diagrammasi ishlab chiqilayotgan dasturiy ta’minot
funksiyasini ham, ular orqali qayta ishlanadigan ma’lumotlarni
spetsifikatsiyalashga imkon beradi. Ushbu modeldan foydalanishda tizim
ma’lumotlar oqimi diagrammasining iyerarxiyasi ko'rinishida taqdim etiladi.
Iyerarxiyaning keying har bir darajasida navbatdagi jarayon elementar deb qayd
etilmaguncha jarayonlar aniqlanib boriladi.
Eslatma. Ma’lumotlar oqimi modeli bir-biridan mustaqil ravishda avvaliga Y.
Iordan (1975), so‘ngra Ch. Geyn va T. Sarsonlar tomonidan (1979) taklif etilgan,
Iordan—De Mark va Geyn Sarson flkricha muvofiq ushbu modellarda dasturiy
ta’minotni strukturaviy tahlil etish va loyihalashtirish klassik metodologiyasiga
asoslangan. Shuningdek, model Buyuk Britaniyada axborot tizimini ishlab
chiqishning milliy standarti sifatida qabul qilingan SSADM (Structural Systems
Analysis and Design Method)ni strukturaviy tahlil etish va loyihalashtirish
metodologiyasida foydalaniladi. Model asosida tashqi mohiyat, jarayon,
ma’lumotlar va ma’ lumotlar bazalari ombori (saqlovchisi) tushunchalari yotadi.
Tashqi mohiyat Tashqi mohiyat axborot manbai yoki qabul qiluvchi, masalan, buyurtmachi,
personal, yetkazib beruvchi, mijozlar, bank va shu kabi moddiy obyekt yoki
jismoniy shaxsdir.
Jarayon — ma’lum bir algoritmlarga muvofiq kiruvchi ma’lumotlar oqimining
chiquvchi oqimga aylanishi. Tizimdagi har bir jarayon o‘z nomeriga ega va
mazkur qayta hosil bo‘lishni amalga oshiruvchi ijrochi bilan bog‘ liq. Funksional
diagramma holidagidek bu yerda almashtirishlar kompyuterda, qo‘ lda yoki
maxsus qurilmalar bilan amalga oshirilishi mumkin. Iyerarxiyaning yuqori
darajasida hali jarayonlar aniqlanmaganda
≪
jarayon
≫
tushunchasi o‘rniga
≪
tizim
≫
va
≪
tizim osti
≫
tushunchasidan foydalaniladi. Ular tizimga muvofiq
to‘liq yoki funksiyaviy jihatdan tugallangan qismni bildiradi.
