9-mavzu: Tezliklar oniy markazini aniqlash hollari. Tekis shakl nuqtasining tezlanishini qutb usulida aniqlash. Reja: Tekis parallel harakat tenglamasi. Qattiq jismning istalgan nuqtasining tezligini qutb usulida aniqlash

TEKIS SHAKL NUQTASINING TEZLANISHINI ANIQLASH.
Teorema:
Tekis shakl ixtiyoriy A nuqtasining tezlanishi qutb tezlanishi b i lan B nuqtaning qutb atrofida aylanishdan hosil bo’ lgan tezla nishlarining geometrik yig’ indisiga teng.
Isbot:
Tekis shakl ixtiyoriy B nuqtasini tezligini aniqlaydigan ( 46 ) formula berilgan bo’ lsin.
B  A BA
( 46 ) dan vaqt bo’ yicha hosila olamiz.
dB  dA  dBA
dt dt dt
(57)
bunda
BA
dBA  W
A
A
B
B
dt
 W ;
dt dt
d
d
 W ;
(58)
( 58 ) ni ( 57 ) ga qo’ yamiz u holda
WB  WA  WBA
(59)
( 59 ) formula bilan tekis shaklning istalgan B nuqtasining tezlanishi top iladi.
Bunda WA - A qutbning tezlanishi. WBA - B nuqtaning A qutb atrofida olganda hosil bo’ lgan tezlanishi. B va tezlanishini urinma va normal tezlanishlarga ajratamiz.
BA BA BA
W  W   W n
(60)

n
BA BA
Bunda W va W B Nuqtaning tekis shakl bilan birga
   AB
BA
n 2
W    AB
BA
W 
bunda
W  AB  2   4
 W 
W 
BA
BA BA
(61)
BA
W n - tezlanish vektori har doim B nuqtadan A qutbga qarab yo’ nalgan bo’ ladi.
BA
W 
- tezlanish vektorining yo’ nalishi tekis shaklning harakatiga bog’ l iq bo’ ladi.
Agar tekis shaklning harakati tezlanuvchan bo’ lsa ya’ ni 